Strona:Edgar Allan Poe - Morderstwo na rue Morgue.djvu/125

podsuwa myśl o algebrze tak samo jak w łacinie ambitio zawiera ambicyę, religio religię, lub homines honesti grupę honorowych ludzi.
 — Wierzę, że będziesz się pan spierał z matematykami Paryża — rzekłem. — Ale mniejsza z tem, jedź pan dalej.
 — Zaprzeczam możność zastosowania, a zatem i wartość rozumu, kultywowanego w jakiejkolwiek innej formie niż abstrakcyjnie logicznej. Zaprzeczam szczególniej rozum, wywołany studyami matematycznemi. Matematyka jest nauką o kształcie i liczbie, zatem rozumowanie matematyczne jest tylko logiką, zastosowaną do obserwacyi form i liczb. Wielki błąd leży w przypuszczeniu, że nawet pewniki tak zwanej czystej algebry, są prawdami oderwanemi lub ogólnemi. A błąd ten tak jest ogromny, że zdumiewa mnie powszechne jego przyjęcie. Pewniki matematyczne nie są pewnikami ogólnej prawdy. Co się odnosi do stosunku — formy i liczby — jest nieraz fałszem w odniesieniu do etyki, w której częstokroć jest nieprawdą, że dodane części równają się całości. Pewnik ten nie ma również zastosowania w chemii, nie ma też zastopowania przy roztrząsaniu motywu, ponieważ dwa motywa, z których każdy posiada określoną wartość, dodane nie dają wartości, równej sumie wartości składowych. Są też liczne inne prawdy matematyczne, zastosowalne jedynie w granicach stosunku. Ale matematyk przez przyzwyczajenie