sów spowodowanem niechlujstwem i nieczesaniem ich z przesądu, że może to być niebezpieczne w przebiegu rozmaitych chorób.
Staraj się też, by twoje paznokcie były zawsze czyste. Pod niemi gromadzi się brud, a w niem są bakterje, które w razie skaleczenia w tem miejscu mogą czasem wywołać bolesne zapalenie łożyska paznokcia.
Paznokcie ścinaj często, lecz nie za krótko. U palców rąk ścinaj je półksiężycowato, u nóg najlepiej w linji prostej, lecz bocznych części nie obcinaj, gdyż to powoduje czasem ich wrastanie i następnie konieczność operacji. Długiemi paznokciami można się łatwo skaleczyć i do rany wprowadzić bakterje żyjące w brudzie pod paznokciami. Częste ścinanie paznokci i usuwanie z nich brudu jest ważnym nakazem higjeny.
Obgryzanie paznokci zębami, napotykane u dzieci a nawet u dorosłych jest brzydką i szkodliwą nawyczką.
Myj uszy codziennie, lecz nie używaj do tego żadnych narzędzi, gdyż możesz przez to spowodować niebezpieczne skaleczenie ucha. Dla oczyszczenia uszu wystarczy wytrzeć małżowinę i początek przewodu słuchowego mokrym koniuszkiem ręcznika owiniętym dookoła palca.
Nie zatykaj uszu nigdy watą, nawet w zimie.
Niedozwolone i szkodliwe są wszelkie przestrzykiwania ucha lub wkraplanie oliwy wykonane bez polecenia lekarza.
Uważaj, by zimna woda nie dostała się do ucha zwłaszcza w kąpieli rzecznej. Jeżeli pływasz zatkaj uszy watą napojoną oliwą; przy zanurzaniu się w wodzie wystarczy do uszu włożyć palce wskazujące.
Gdy do ucha dostanie się jakieś ciało obce, nie próbuj, ani nie pozwalaj drugiemu na wydostanie go; takie próby kończą się często na tem, że ciało obce posuwa się coraz głębiej. Najlepiej zrobisz, jeżeli udasz się zaraz do lekarza.
Pamiętaj, że uderzenie w ucho, targanie muszli usznej, głośny krzyk, gwizdanie i klaskanie w pobliżu ucha, jak niemniej bardzo silne siąkanie nosa, może spowodować ciężkie uszkodzenie ucha.
Staraj się o dobre i zdrowe uzębienie. Potrzebne ono jest do żucia pokarmów, bo im lepiej je przeżujesz, tem pewniej i łatwiej zostaną one strawione. Zęby są też ozdobą ust i umoż-
