Strona:Edward Szalit - Mały katechizm higjeniczny dla ludu wiejskiego.djvu/20

zawsze można znaleźć tam, gdzie gniją resztki pokarmowe i odpadki. Czystość przestrzegana w calem gospodarstwie uniemożliwia im życie. Swe wylęgarnie mają one w gnojówkach, zwłaszcza w świeżym nawozie końskim, ludzkich odchodach i dołach kloacznych. Stamtąd na swych nóżkach przenoszą zarazki na środki spożywcze, które znów wywołać mogą chorobę u człowieka. Dlatego należy jedzenie przed niemi ukrywać i szczelnie zamykać, zwłaszcza mleko, które chętnie piją, a wszelkie materjały, służące im za wylęgarnie usuwać, by im odebrać możność składania jaj. Doły kloaczne winny być szczelnie nakryte, a ich zawartość co pewien czas przysypywana ziemią. Śmiecie i odpadki należy składać do szczelnie zamykanych skrzyń. Ważną też jest rzeczą, by późną jesienią lub w zimie wytępić wszystkie muchy. Jest przesądem, że mucha, pozostawiona przez zimę w mieszkaniu przynosi szczęście. Przeciwnie — te zimujące muchy to przeważnie zapłodnione samiczki, które w lecie składają jaja. Zwalczanie więc muchy zimowej to zwalczanie much wogóle. Zabiciem jednej muchy zimowej zabija się miljony much letnich.
 Dla zdrowia mieszkańców jest konieczna nietylko czystość mieszkania, ale także całego obejścia gospodarskiego. Tutaj chodzi w pierwszym rzędzie o usuwanie wszelkich nieczystości, zwłaszcza odchodów ludzkich i zwierzęcych. Znane powiedzenie polskie „żyć na własnych śmieciach“ nie może być brane dosłownie, bo toby oznaczało powrót do średniowiecza, jego ciemnoty i strasznych epidemij chorób zakaźnych, które zdziesiątkowały ludność Europy. Mieszkańcy naszych wsi są zupełnie niepotrzebnie narażeni na niebezpieczeństwo chorób spowodu braku odpowiednich urządzeń do usuwania tych nieczystości. Wydaliny ludzkie są niebezpieczne, gdyż zawierają często żyjące zarazki chorobotwórcze. Jeżeli nieczystości będą rozrzucane po całem obejściu, mogą się one łatwo dostać do wody używanej do picia, do pokarmów lub znaleźć się na rękach ludzkich. Racjonalne usuwanie nieczystości i zapobieganie ich rozrzucaniu położyłoby kres takim regularnie corocznie po wsiach pojawiającym się chorobom, jak czerwonka (dyzenterja) i dur (tyfus) brzuszny. Każde gospodarstwo powinno posiadać należycie zbudowany wychodek. Koszt budowy higjenicznego ustępu jest tak mały, że na takie urządzenie zdobyć się powinien każdy kulturalny gospodarz w interesie zdrowia własnego i swojej rodziny. Wychodek powinien się znajdować w oddaleniu dziesięciu metrów od budynku mieszkalnego i być otoczony krzewami. Musi on nadto być szczelny ze wszystkich stron, posiadać