Strona:Edward Szalit - Mały katechizm higjeniczny dla ludu wiejskiego.djvu/26

takich zachwalanych środków domowych, jak pajęczyna, chleb lub glina. Są one niebezpieczne. Ranę nakryj kawałkiem czystego płótna i skieruj chorego, w razie poważniejszego skaleczenia do lekarza.
 Nie zwilżaj palców śliną, gdy przewracasz kartki książki i nie liż znaczków pocztowych przed ich naklejaniem.
 Nie dłub w nosie, gdyż możesz łatwo błonę śluzową nosa skaleczyć i z brudnych palców wprowadzić do rany bakterje. W ten sposób powstaje czasem ciężka choroba zakaźna t. zw. róża i wilk czyli gruźlica skóry.
 Nie pij nigdy wody mętnej i podejrzanej.
 Nie używaj brudnych naczyń do jedzenia i picia i nie noś odzieży, pochodzącej od obcych ludzi, lecz przedtem wyprasuj ją.
 Wieśniak narażony jest na niektóre choroby zakaźne w większym stopniu, niż inni ludzie. Są to t. zw. choroby odzwierzęce czyli choroby przenoszące się ze zwierząt na ludzi. Spośród nich dość częstą jest nosacizna, choroba występująca u koni, osłów i mułów, rzadziej u kotów, psów i kóz. Zależnie od miejsca usadowienia się zarazka odróżniamy trzy rodzaje tej choroby: 1) nosacizna płucna; 2) nosacizna nosowa i 3) nosacizna skórna. Choroba jest przeważnie śmiertelna. Kto musi przebywać wśród takich zwierząt może jednak uchronić się od tej choroby, jeżeli wystrzegać się będzie dotykania wydzieliny nosa i ropy chorych zwierząt, ręce często mył, a małe ranki, gdyby je gdzieś miał, zakryje opatrunkiem.
 Większą rolę, jak nosacizna, odgrywa u wieśniaka inna choroba, zwana wąglikiem, który występuje u bydła, owiec, świń i koni. Zakażenie następuje najczęściej na pastwisku zanieczyszczonem zarazkami wydzielanemi przez chore zwierzęta. I w tej chorobie odróżniamy trzy postacie: 1) wąglik skórny; 2) wąglik jelitowy i 3) wąglik płucny. U człowieka najczęściej występuje postać skórna. Choroba przeważnie kończy się wyzdrowieniem, zdarzają się jednak wypadki zakażenia ogólnego, kończącego się śmiercią. Rolnik zakaża się najczęściej odchodami chorych zwierząt lub przy tak zwanej rzezi z konieczności (dobijanie chorych zwierząt). Najlepszą ochroną jest ścisły nadzór weterynaryjny.
 Nierzadką chorobą jest t. zw. tężec, którego zarazki żyją w ziemi. Jest to choroba kończąca się często śmiercią, a występująca zwłaszcza po skaleczeniach, przy których rana została zanieczyszczona ziemią. Można nawet i w takim wypadku zapobiec wybuchowi choroby przez natychmiastowe udanie się do lekarza, który zastosuje odpowiednie środki w postaci zastrzyku surowicy przeciwtężcowej.