Strona:Eliza Orzeszkowa - Kilka słów o kobietach.djvu/107

gdyby Chapsal, Noel i tutti quanti wcale dla nich dotąd nie istnieli. Ale w fizycznéj stronie istoty swojéj dotkliwie poczuły one pewno skutki owego sztucznego więzienia, stworzonego dla nich w imię nauki, źle pojętéj i nie w porę udzielanéj. „Jak tylko dziecię odwykło od piersi, używa już niektórych zwyczajnych nam pokarmów i chodzić zaczyna, całe wychowanie aż do skończenia 7 roku, albo do stracenia peirwszych zębów i nabycia drugich, powinno być najściśléj fizyczne i tylko fizyczne.
 „Krótko mówiąc, piérwszą tę młodość należy cał,kiem poświęcić wzmocnieniu ciała, a wszystkim przyrodzonym władzom cielesnym pozwolić rozwijać się i bujać w zupełnéj wolności.
 „Na to albowiem w tak ważném przedsięwzięciu ciągle pamiętać potrzeba, że wszystkie czynności odbywają się u nas za pomocą pewnych narzędzi czyli organów, w budowie ich czyli organizacyi jest zakład i siedlisko naszych władz i przymiotów. Od zupełnego zaś i dokładnego rozwinięcia się i wydoskonalenia tych władz zależy cała nasza doskonałość, najistotniéj wprawdzie fizyczna, ale po części i moralna.
 „A przeto, co tylko tamuje, osłabia, opóźnia lub z przyrodzonego toru sprowadza wzrost i organizacyą, to wszystko szkodzi, nietylko zdrowiu i władzom fizycznym ale nawet władzom umysłu i serca“ (Jędrzéj Śniadecki „O fizyczném wychowaniu dzieci”).