Strona:Eliza Orzeszkowa - Kilka słów o kobietach.djvu/28

 Jeżeli zatém człowiek chce żyć logicznie i rozumnie a pożytecznie dla siebie i ludzkości, któréj jest członkiem, powinien: 1) znaleźć i jasno wytknąć sobie cel; 2) poznać i zrozumiéć leżące tak w nim samym, jak w zewnętrznym świecie, zapory; 3) nauczyć się najwytrwaléj ponosić trud i najumiejetniéj kierować wysileniami, mającemi go doprowadzić do osiągnięcia wytkniętego celu. Takiém się zdaje być rozumne osnucie człowieczego istnienia, taka rządząca tém istnieniem teorya.
 Przejdźmy na pole praktyki.
 Ile jest na świecie gałęzi działalności ludzkiéj w dziedzinach fizycznéj lub umysłowéj pracy, tyle różnych celów odkrywa się przed wchodzącym na drogę życia mężczyzną. Zaledwie umysł jego pojmować zaczyna, słyszy on o tém, że jest człowiekiem, że winien miéć swój cel istnienia, do którego chcąc dojść, spotykać będzie zapory, że zapory te zwyciężać i obalać przyjdzie mu z trudem, że zatém nabywać winien umiejętności pracowania, to jest obalania zapór w dążeniu do celu.
 Wchodzący na drogę życia mężczyzna bada swoje skłonności, zdolności, warunki społeczeństwa, w jakiém żyje; stosownie do własnéj natury i zewnętrznych okoliczności, co go otaczają, wybiera sobie cel istnienia; pracuje naprzód dla tego, aby w przyszłości najlepiéj pracować umiał, następnie wchodzi w życie, znając zapory, jakie leżą w nim