Strona:Eliza Orzeszkowa - Kilka słów o kobietach.djvu/89

skierowaniu wszelkich fizycznych żywiołów, które podtrzymują i otaczają egzystencyą dziecka; takiemi zaś są: pokarm, sen, ruch, temperatura, a także pierwsze wrażenia, jakie od otoczenia swego otrzymują zaledwie rodzące się w dziecięciu władze uczucia jego i myśli.
 Jędrzéj Śniadecki w książce swéj „o fizyczném wychowaniu dzieci” czas fizycznego hodowania dzieli na trzy epoki: niemowlęctwo do lat dwóch, dziecięctwo do lat siedmiu lub ośmiu, młodzieńczość do pory objawienia się pewnych oznak dojrzałości. Fizyczne hodowanie dziecka w pierwszéj epoce, to jest w niemowlęctwie, jeśli nie zupełnie, to głównie ogranicza się do niezepsucia tego, co z natury dobrze jest w dziecku ukształtowaném.
 W porze téj rozwijanie i kształcenie w bardzo zacieśnionych pozostaje granicach.
 Ztąd jednak wnosić nie należy, aby zadanie hodujących miało być w téj pierwszéj epoce dziecięcego życia małéj wagi, albo łatwe i lekceważenia godne. Piszący o tym przedmiocie lekarze i fizyologowie baczną zwracają w pismach swych uwagę na sposób hodowania niemowląt.
 Śniadecki najdłuższy rozdział swego dzieła poświęca téj właśnie epoce. Thierry w wybornéj książce Rady dla matek (Conseils aux mères) obszernie się nią zajmuje w rozdziale Pierwotny rozwój (Premier developpement). Froebel w swych Ogro-