oddając, wznosi się ku nim, oczyszcza się i uświęca: jest uratowaną!
Lecz kimże jest ta postać cudowna, która zdeptała węża i zgasiła ogień piekielny, obaliła Baala materyi i wzniosła ołtarz Mesyaszowi idei?
Jestto, przygotowana przez walczącą kobietę XIX wieku, kobieta apostołka i reformatorka, kobieta mędrzec i anioł wieku XX-go“ odpowiada nam na to Eliza Orzeszkowa.
Przypuszczamy, iż żadna z literatur świata wyższego Ideału kobiety nie posiada.
Najszlachetniejszym kruszcem jest ten materyał, z którego urabia nam Orzeszkowa wysoki typ kobiety „mędrca i anioła“. Jest to wzór idealny kobiety-obywatelki, o tak wysokiej modle, że długo jeszcze świecić on będzie jasną gwiazdą na niebie dążeń wszechludzkich kobiety do zajęcia przyrodzonego sobie stanowiska cywilizacyjnego w dziejach świata.
Ten kierunek dążeń kobiety, jako zgodny z wiekuistą treścią jej natury, będzie ponadto zawsze współczesnym. To nam właśnie objaśnia arcyciekawe zjawisko iszczenia się snów złotych Orzeszkowej w par excellence obywatelskich dążeniach występującej dziś w zwartych już szeregach, na szerokiej arenie wszechświatowej, kobiety nowej. Jestto ten punkt, na którym stanąwszy, we-
