Strona:Eliza Orzeszkowa w literaturze i w ruchu kobiecym.djvu/70

dowodzić który z nich stoi na wysokości swych zadań wiekuistych. Zaś dusza kobiety, tak w życiu, jak i w sztuce, musi mieć skrzydła, aby życie ludzkości nie było jednem bagniskiem pełzających „płazów“.
 Ideowość prometeizmu jest tak potężnym czynnikiem twórczości E. Orzeszkowej, iż każdy z jej utworów snuje na tej kanwie swe wielobarwne wzory. Identyfikowano to nawet u niej z „tendencyjnością“, w krótkowzrocznym typie takiego orzeczenia. Prawa twórczości tej pisarki i to twórczości tak rozlewnej, że przepełnia ona każdą fibrę jej duchowej istoty, aby z niej promieniować na zewnątrz w tej właśnie ideowości, którejby ona żadną z mocy zewnętrznych nie była w stanie od siebie oderwać, te prawa jej twórczości dadzą się, sądzę, co do wątku swego zobrazować w następującem jej wyznaniu wiary:
 „Chcę, mówiąc do Boga: „Przyjdź królestwo twoje“ czuć, że sama jestem jedną z prządek, wysnuwających nić złotą, na której królestwo wielkiego Dobra zwolna opuszcza się ku ziemi!“
 Lecz aby zostać prządką takiej „nici złotej“, trzeba umieć i módz rozwinąć szerokoskrzydły lot, aż hen, w sfery podniebne. I zadania tego dokonywa Orzeszkowa w sposób bynajmniej nie Ikarowy, nadewszystko w swej powieści: „Ad astra“.
 W kastalskim zdroju odmłodzeń kąpiąc stale twórczości swej skrzydła, sięgnęła tu ona po klucze tych zagadnień, po które wszechprometeizm ducha