Strona:Emil Zola - Germinal.djvu/420

 Stefan gorąco bronił towarzyszów. Pojedynczy człowiek, może być mężny, ale mrący głodem tłum nie ma sił.
 Powolnym krokiem doszli do Voreux i gdy stanęli przed budynkami kopalni Stefan poprzysiągł nie stanąć do roboty. Ale przebaczał tym, którzy zjada jutro, trudno... to są ludzie głodni! Dowiadywał się też ile prawdy w pogłosce, że cieśle nie mieli czasu naprawić oszalowania szachtu zjazdowego. Pytał czy prawdą jest, że ciśnienie warstw skalnych na ściany z drzewa, które stanowią niejako koszulę szachtu, wygięły się do wewnątrz, tak, że klatki trą o ścianę na przestrzeni pięciu metrów. Souvarine odpowiadał teraz krótko. Wczoraj był w służbie i istotnie, klatki trą o ściany, tak, że musiał puścić maszynę z podwójną szybkością, by przeszły. Ale na wszystkie uwagi przełożeni odpowiadali, że przedewszystkiem teraz trzeba węgla, a potem poczną się naprawki.
 — Ach, gdyby tak wszystko licho wzięło! — szepnął Stefan. — Co za radość, co za radość!
 Souvarine spojrzał na kopalnię śpiącą w ciemności i rzekł spokojnie, kończąc myśl Stefana:
 — Gdyby wszystko wzięło licho, poginęliby też i górnicy, którym radzisz, stanąć do roboty.
 Z wieży w Montsou wybił zegar dziewiątą. Stefan powiedział, że chce już iść spać, a Souvarine rzekł, nie podając mu ręki:
 — Bądź zdrów. Odjeżdżam stąd.
 — Co? Ty stąd odjeżdżasz?
 — Tak, zażądałem książki... odchodzę na inne miejsce.
 Stefan patrzył nań zdziwiony i podniecony. Po dwugodzinnej rozmowie mówi mu to teraz i to głosem tak spokojnym, gdy jemu na myśl o rozłące serce bić przestaje. Żyli przecież razem, cierpieli razem, cóż dziwnego, że smutno się rozstawać?
 — Odjeżdżasz? A dokądże to?
 — Nie wiem.
 — Zobaczymy się przecież kiedyś?
 — Nie, nie zdaje mi się.