Strona:Emil Zola - Germinal.djvu/473

ogromną i przeszkodzić, by się ścierała sama w bezcelownej wewnętrznej rozterce.
 Klatka napełniła się i znikła. Wśród tłoczących się Stefan ujrzał jednego ze swych podkomendnych z czasu strejku, dzielnego człowieka, który przysiągł, że woli zginąć, jak stanąć do pracy.
 — I ty tutaj? — szepnął smutnie.
 Tamten zbladł, drgnęły mu usta, potem wzruszył ramionami.
 — Mam żonę! — odparł.
 Poznał wśród tłoczących się w ogrzewalni samych znajomych.
 — I ty? I ty? I ty? Wszyscy?
 Tłumaczyli się z drżeniem:
 — Ja mam matkę!
 — Ja mam dzieci!
 — Trzeba jeść!
 Klatka długo się nie zjawiała, czekali smutni i targani bólem porażki, odwracali oczy i by się nie widzieć patrzyli w szacht.
 — A Maheude? — spytał Stefan.
 Nie odpowiadano. Jeden dał tylko poznać gestem, że i ona przyjdzie.
 Inni wznieśli ręce pełni politowania.
 — Nieszczęśliwa kobieta!
 — Co za nędza!
 Milczenie przedłużało się, ale gdy Stefan wreszcie każdemu podał rękę na pożegnanie, w ściśnięciu jego dłoni każdy chciał wyrazić swój ból i wściekłość, że musiał ustąpić. Była też w tem zapowiedź odwetu, gorączka zemsty...... Klatka się zjawiła i połknęła ich głębia.
 Nadszedł Pierron z otwartą lampą dozorcy u czapki. Od tygodnia był on dozorcą szachtowym przy wsiadaniu i dumny był, że robotnicy rozstępują się przed nim. Zbladł na widok Stefana, ale rozradował się na wieść, że odjeżdża za parę godzin. Poczęli rozmawiać. Pierronka objęła kawiarnię „pod Postępem“ dzięki poparciu przełożonych, którzy się dla nich okazywali zawsze tak ła-