wywyższenie maluczkich[1]; wysuwa na pierwszy plan wszystkie opowiadania, w których albo grzesznik zostaje nawrócony, albo maluczki wywyższony[2]; nieraz w tym celu przeinacza stare tradycye[3]. Zaraz na pierwszych stronicach podaje szczegółowo legendy o dzieciństwie Jezusa, cytuje śpiewy, opisuje obrzędy, co jest rysem znamiennym ewangielii apokryficznych. Wreszcie, opowiadając o ostatnich chwilach Jezusa, przytacza okoliczności wzruszające i cytuje przepiękne słowa Jezusa[4], których nie odnajdujemy jednak w najbardziej autentycznych relacyach a w których czuć domieszki legendowe. Wyjął prawdopodobnie te miejsca z jakiegoś późniejszego tekstu, który został napisany głównie w celu budzenia uczuć pobożnych.
Wobec takiego dokumentu trzeba było, rzecz prosta, zachować wielką ostrożność. Krytyk nie może go ani całkiem odrzucić, ani bezwzględnie przyjąć. Łukasz miał przed oczami teksty, które nas nie doszły. Jest on nie tyle ewangielistą, ile biografem Jezusa, »harmonistą«, korektorem w rodzaju Marcyona i Tatiana. Ale to życioryśnik z pierwszego wieku, artysta boski, który, niezależnie od tego, co zaczerpnął ze źródeł najstarszych, maluje nam charakter założyciela w sposób znakomity,
- ↑ Przypowieść o bogaczu i Łazarzu. Porów. VI, 20 i nast.; 24 i nast.; XII, 13 i nast.; XVI w całości; XXII, 35. Porów. Dzieje Apost. II, 44—45; V, 1 i nast.
- ↑ Niewiasta, która namaściła nogi, Zacheusz, nawrócony łotr, przypowieść o faryzeuszu i celniku, o synu marnotrawnym.
- ↑ Np. Maryę z Betanii podaje za nawróconą jawnogrzesznicę.
- ↑ Jezus, płaczący nad Jerozolimą, spływanie krwawym potem, nawrócony łotr i t. d. Zwrot do niewiast jeruzalemskich (XXIII, 28—29) mógł powstać dopiero po oblężeniu Jerozolimy t. j. po 70 r.
