się zrobić zdjęcia prawie wszystkim bukietom, jedynie pojedyncze osoby »umknęły«, na kilka minut przed mszą, kiedy naraz pojawiała się duża ilość wiernych. W miarę możliwości wypytywałem też wiernych o dobór i nazwy roślin”.
W badaniach dzięki przemieszczaniu się samochodem możliwe było dość sprawne i szybkie poruszanie się pomiędzy wybranymi miejscowościami. Zdjęcia wykonywano głównie przy kościołach (przed i po mszy). W miejscowości Mokre zdjęcia wykonano w drodze na kolejną mszę, gdzie zauważono grupki ludzi wracających z kościoła z wiązankami. Prowadzone badania niejednokrotnie wywoływały zainteresowanie uczestników uroczystości – do tego stopnia, że sami ustawiali się do zdjęć z niesionymi prze siebie bukietami.
Wykonywanie wielu zdjęć budziło też żywe zainteresowanie księży, którzy często szczegółowo dopytywali się o cel badań.
Wykonano łącznie 119 cyfrowych zdjęć wiązanek ziół prezentowanych przez uczestników obchodów święta Matki Boskiej Zielnej (zob. tabela) w następujących miejscowościach:
- Czaszyn (przed mszą św. ok. 9:30) – zdjęcia 45 wiązanek,
- Mokre, w drodze do Niebieszczan (ok. 10:15) – zdjęcia 7 wiązanek,
- Niebieszczany (przed mszą św. ok. 10:30) – zdjęcia 35 wiązanek,
- Poraż (po mszy św. ok. 12:00) – zdjęcia 32 wiązanki.
Wyniki
W bukietach zanotowano święcenie 119 taksonów roślin (Tab. 1), średnio 8, 2 na bukiet. W skład bukietów wchodziły głównie rozmaite kwiaty, najczęściej występującą rośliną była dalia (79 zdjęć). Z roślin ogrodowych święcono głównie następujące gatunki: mieczyk (forma ogrodowa) (49), floks wiechowaty (38), cynia wytworna (17), aksamitka rozpierzchła (15) i rudbekia (10).
Z roślin dziko rosnących (niektóre są używane jako zioła lecznicze) najczęściej w bukietach występował wrotycz pospolity (46), sadziec konopiasty (27), krwawnik pospolity (20), krwawnica pospolita (16), przymiotno białe (14), szparag lekarski (11), nawłoć kanadyjska i n. późna (11), mięta długolistna (12), dziurawiec zwyczajny(10) i bylica pospolita (10), Z gatunków drzewiastych najczęściej świecono gałązki z owocami jabłoni (30), leszczyny pospolitej (23) i kaliny koralowej (17). Oprócz tego do świeconych wianków dodawano koper ogrodowy (64) i korzenie marchwi. Zioła uprawiane pojawiały się bardzo rzadko — bylica boże drzewko (2) i melisa lekarska (1). Wśród zbóż, najczęściej występowała pszenica zwyczajna (58), owies zwyczajny (52), żyto i jęczmień (25 – traktowane łącznie, jako że były trudne do odróżnienia ze zdjęć).
W trakcje badań jedna z informatorek stwierdziła, ze zioła wchodzące w skład bukietu świeconego w dniu Matki Boskiej Zielnej nie są ściśle określone: Jak idę na łąkę i zbieram po kolei, tam się specjalnie nie zastanawiając co tam zbieram[1]. Niektórzy badani nie potrafili wymienić wszystkich stosowanych w tym celu ziół, z uwagi na to, że — jak sami przyznali – nie pamiętali ich nazw.
Jak zanotowano, dawniej święcono spore ilości ziela. Kiedyś dawniej robili tak, że chustkę brali, o i tak składali normalną chustkę, żeby związać to ziele, no to był porządny snop! Porządny snop[2].
