Strona:Etnobiologia 2011 2.pdf/4

Ta strona została przepisana.

Zanotowano również interesujące miejscowe nazwy na niektóre gatunki roślin wchodzących w skład bukietów: przestrach[1] – wielosił błękitny, paluszki Matki Boskiej czyli wierzbówka kiprzyca[2], fartuszki Matki Boskiej lub kacze łapki[3] jako przywrotnik pospolity[4].
Kolejną stosowną w bukietach rośliną były baranie rogi – wskazano tutaj na wykę[5] ptasią. Wyżej wymienione roślin są już jednak dzisiaj prawie nie stosowane jako składnik bukietów. Oprócz niej dawano do wianków w tym dniu koński ogon – wskazano na skrzyp olbrzymi[6], czy tzw. krówski ogon – wskazano na nawłoć późną[7]. Bukiety obwiązywano zwykle kolorowymi tasiemkami[8].
Oprócz tego stosowano owoce i warzywa, szczególnie jabłko (30 zdjęć)[9]. Jabłko się daje na takiego patyka, żeby sterczało na patyku […] No owoc jabłka się zjada, no to dla całej rodziny, ćwiartuje się i częstuje się tym święconym jabłkiem całą rodzinę[10]. Jabłka, no jak się je ukroi i zje, to mówią, że gardło nie będzie boleć[11].
Z wywiadów przeprowadzonych w trakcie badań terenowych z mieszkańcami wybranych miejscowości powiatów sanockiego i leskiego zanotowano, że poświęcone w tym okresie bukiety najczęściej zanoszono do ogródka wkładając pomiędzy główki kapusty: No to ziele, to jest, my do kapusty zanosili, żeby się duże głowy rodziły do główek, żeby dużymi były[12]. […] Aby głowy dobrze zawijały, były ładne i duże jak to ziele[13].

Zanotowano również zwyczaj wykorzystywania bukietów ziela w celu okadzania chorych ludzi lub zwierząt[14]. Zioła te stosowano również w czasie tzw. przywału czyli pojawienia się u krowy obrzmiałego wymienia[15]. Stosowano je także jako kadzidło służące do

  1. Zapisano w miejscowościach: Bukowsko, ok. Sanoka, Maria Podgórska, 98 lat [13.08.2009], Łukawica, ok. Leska, Bronisława Podkalicka, 67 lat, [08.08.2009], Informatorki znały nazwę tej rośliny lecz nie potrafiły jej wskazać.
  2. Zapisano w miejscowościach: Bukowsko, ok. Sanoka Maria Podgórska, 98 lat [13.08.2009], Mrzygłód, ok. Sanoka Osoba anonimowa, kobieta, 67 lat, [04.08.2009], Niebieszczany, ok. Sanoka, Janina Jiwa, 73 lata, [ 06.08.2009], Strachocina, ok. Sanoka, Bronisława Woźniak, 71 lat, Osoba anonimowa, kobieta, 85 lat, Osoba anonimowa, kobieta, 63 lata, [17.08.2009], Zagórz, ok. Sanoka, Teresa Kułakowska, 54 lata, [02.08.2009], Łukawica, ok. Leska, Bronisława Podkalicka, 67 lat, [08.08.2009].
  3. Zapisano w miejscowości: Dobra, ok. Sanoka, Anna Dziurdziewicz, 54 lata [08.09.2009].
  4. Zapisano w miejscowości: Dobra, ok. Sanoka, Stefania Popiel, 63 lata [08.09.2009].
  5. Zapisano w miejscowości: Bukowsko, ok. Sanoka, Maria Podgórska, 98 lat [13.08.2009].
  6. Zapisano w miejscowości: Niebieszczany, ok. Sanoka, Helena Kotlarz, 49 lat [06.08.2009].
  7. Zapisano w miejscowości: Strachocina, ok. Sanoka, osoba anonimowa, 85 lat [17.08.2009].
  8. Zapisano w miejscowości: Grabownica Starzeńska, ok. Brzozowa, Zbigniew Zajdel, 55 lat [31.07.2009].
  9. Zapisano w miejscowościach: Grabownica Starzeńska, ok. Brzozowa, Zbigniew Zajdel. 55 lat [31.07.2009], Bukowsko, ok. Sanoka, Maria Podgórska, lat 98 [13.08.2009]. Bronisława Słyszyk, 91 lat [13.08.2009] Czaszyn, ok. Zagórza, Jan Błażowski, 60 lat [06.08.2009], Anna Wrona, 66 lat [15.08.2009 ], Dobra, ok. Sanoka, Krystyna Pleban, 67 lat [08.09.2009 ], Jaćmierz, ok. Zarszyna, Józefa Pełczyńska, 51 lat [30.07.2009], Łodzina, ok. Sanoka, Małgorzata Gruszczyńska, 45 lat [ 05.09.2009], Mrzygłód, ok. Sanoka,. Stanisława Biega, 82 lata [04.08.2009], Niebieszczany, ok. Sanoka, Józef Baran. 35 lat [06.08.2009 ], Strachocina, ok. Sanoka, Bronisława Woźniak, 71 lat [17.08.2009], Zagórz, ok. Sanoka, Teresa Kułakowska, 54 lata [02.08.2009], Jaworzec, ok. Cisnej, Maria Nieznańska, 50 lat [30.07.2009], Łukawica, ok. Leska,. Zofia Orłowska, 67 lat [08.08.2009].
  10. Zapisano w miejscowości: Grabownica Starzeńska, ok. Brzozowa, Zbigniew Zajdel, 55 lat [31.07.2009].
  11. Zapisano w miejscowości: Niebieszczany, ok. Sanoka, Elżbieta Baran, 81 lat [06.08.2009].
  12. Zapisano w miejscowości: Bukowsko, ok. Sanoka inf. Maria Podgórska, 98 lat [13.08.2009].
  13. Zapisano w miejscowości: Bukowsko, ok. Sanoka inf. Bronisława Słyszyk, 91 lat, Jadwiga Wrzeszcz, 83 lata, Wanda Zabiega 74 lata, [13.08.2009].
  14. Zapisano w miejscowościach: Czaszyn, ok. Zagórza, Anna Wrona 66 lat [15.08.2009], Jaćmierz, ok. Zarszyna Józefa Pełczyńska 51 lat [30.07.2009], Łodzina, ok. Sanoka, Helena Szczepanik 87 lat [05.09.2009], Niebieszczany, ok. Sanoka, Janina Jiwa 73 lata [06.08.2009], Zagórz, ok. Sanoka, Bożena Wyżezińska 70 lat [02.08.2009].
  15. Zapisano w miejscowościach: Mrzygłód, ok. Sanoka, Skalska Helena 72 lata [04.08.2009], Niebieszczany, ok. Sanoka, Janina Jiwa, 73 lata [06.08.2009].