Wikiźródła

Strona:Etnobiologia 2011 2.pdf/5

Ta strona została przepisana.

okadzania krów, zaraz po wycieleniu[1]. Obecnie powyższe zachowania nie są praktykowane z powodu braku bydła, z którym były pierwotnie związane[2].
 Z ziela sporządzano również herbatę, zarówno dla chorych ludzi, jak i zwierząt[3]. Za pomocą święconych ziół odpędzano burzę i chroniono się przed uderzeniem pioruna. W tym celu palono wiązki ziela w piecu[4]. No to te bukiety to też wisiały tam w kuchni w starych domach, to pamiętam też wisiały, i w ciągu roku, jak np. ktoś był chory czy w domu, czy ze zwierząt, to się paliło te zioła, te wianki i to ziele święcone, inne rzeczy tam i te wianki, i ziele też się paliło, jak były burze, no w tej chwili nie zapalisz, bo nie masz pieca kaflowego. Chroni od gradobicia, od wyładowań atmosferycznych, piorunów[5].
 Niektóre elementy z bukietów wykorzystywano również do pierwszego siewu. Z kłosów święconych zbóż wykruszano ziarna, które dosypywano następnie do zboża przeznaczonego do pierwszego wysiewu[6]. No to z ziela, co jeszcze, no też powinno się brać pierwsze zboże z ziela do worka pierwszego, dać na wysiew, jak się idzie, pszenica to powinno się do worka z pszenicą. No to też, żeby chroniło go tam od jakiś owadów, chorób może, no. To się kruszy, o, i parę ziarenek, o się puszcza do pierwszego worka, ten pierwszy worek powinien być zawsze z tym zielem pierwszy wysiany. No tak, jak jutro będzie poświęcenie ziarna siewnego po kościołach, no i później się go daje do wysiewu[7].
 Kłosami wchodzących w skład tych bukietów święcono również pola. Święcenie ziela w dniu Matki Boskiej Zielnej miało być, według niektórych informatorów, symbolicznym podziękowaniem Bogu za tegoroczne plony. One były głównie jako dziękczynność opatrzności i przyjmowało się je jako ofiara i dziękczynność za zboża, rośliny za plony, w takim kontekście ja to rozumiem[8].
 Święcone w tym dniu rośliny wkładano również dawniej umarłemu pod głowę, według niektórych był to znak łączności z Bogiem[9]. Jak ktoś umarł, to ziele dawali pod głowę, jak ktoś umarł! Aby złe odchodziło od tego umrzyka, żeby poszedł do nieba! To dawali mu to ziele. Teraz już nie dają żadnego ziela[10].
 Ostatecznie bukiety te były spalane w piecu, ponieważ nie mogły zostać skalane jako poświęcone[11].

 Zdaniem niektórych badanych opisywane zwyczaje związane z bukietami święconymi w dniu Matki Boskiej Zielnej są żywe jeszcze współcześnie. Bukiety te jednak są mniejsze niż dawniej. Mają współcześnie charakter bardziej symboliczny. To się utrzymuje, no to się utrzymuje, to już nie jest tak jak dawniej, jak kiedyś, bo dawniej to było ziele i było mnóstwo

  1. ↑ Zapisano w miejscowościach: Zagórz, ok. Sanoka, Bożena Wyżezińska 70 lat [02.08.2009], Łukawica, ok. Leska, Bronisława Podkalicka 67 lat [08.08.2009].
  2. ↑ Zapisano w miejscowościach: Niebieszczany, ok. Sanoka, Janina Jiwa 73 lata [06.08.2009], Zagórz, ok. Sanoka, Ryszarda Pach 69 lat [02.08.2009], Łukawica, ok. Leska, Bronisława Podkalicka 67 lat [08.08.2009].
  3. ↑ Zapisano w miejscowościach: Jaćmierz, ok. Zarszyna, Józefa Pełczyńska 51 lat [30.07.2009], Łodzina, ok. Sanoka, Helena Szczepanik 87 lat [05.09.2009], Mrzygłód, ok. Sanoka, Skalska Helena 72 lata [04.08.2009], Strachocina, ok. Sanoka, Osoba anonimowa 85 lat [17.08.2009], Zagórz, ok. Sanoka, Teresa Kułakowska, 54 lata [02.08.2009], Jaworzec, ok. Cisnej, Maria Nieznańska 50 lat [30.07.2009].
  4. ↑ Zapisano w miejscowościach: Czaszyn, ok. Zagórza [inf. 40], Łukawica, ok. Leska [inf. 34].
  5. ↑ Zapisano w miejscowości: Czaszyn, ok. Zagórza, Anna Wrona, 66 lat, [15.08.2009].
  6. ↑ Zapisano w miejscowościach: Bukowsko, ok. Sanoka, Jadwiga Wrzeszcz, 83 lata [13.08.2009], Łodzina, ok. Sanoka, Helena Szczepanik, 87 lat, Maria Michałowska 77 lat [05.09.2009].
  7. ↑ Zapisano w miejscowości: Łodzina, ok. Sanoka, Helena Szczepanik, 87 lat [05.09.2009].
  8. ↑ Zapisano w miejscowości: Czaszyn, ok. Zagórza, Jan Błażowski, 60 lat, [06.08.2009].
  9. ↑ Zapisano w miejscowościach: Bukowsko, ok. Sanoka, Maria Podgórska, 98 lat, [13.08.2009]. Mrzygłód, ok. Sanoka, Stanisława Biega, 82 lata, [04.08.2009], Skalska Helena, 72 lata, [04.08.2009], Niebieszczany, ok. Sanoka, Józef Baran, 35 lat, [06.08.2009].
  10. ↑ Zapisano w miejscowości: Niebieszczany, ok. Sanoka [inf. 25].
  11. ↑ Zapisano w miejscowościach: Czaszyn, ok. Zagórza, Antoni Błażowski, 78 lat [06.08.2009], Dobra, ok. Sanoka, Weronika Koteńko, 73 lata, [08.09.2009], Jaćmierz, ok. Zarszyna, Józefa Pełczyńska, 51 lat, [30.07.2009], Mrzygłód, ok. Sanoka, osoba anonimowa, kobieta, 67 lat, [04.08.2009].
Źródło: „https://pl.wikisource.org/w/index.php?title=Strona:Etnobiologia_2011_2.pdf/5&oldid=3406204”