Strona:Eugeniusz Janota - Przewodnik w wycieczkach na Babią Górę, do Tatr i Pienin.djvu/23

Ta strona została przepisana.

skiém i spizkiém źródła swe mające płyną ku północy i należą do wodnego obszaru Bałtyku.
Północną granicę Podhala stanowi od Długopola począwszy Dunajec, płynący u samego południowego podnóża Beskidów, zaś od granicy orawskiéj aż do Długopola potoczek Piekielnik; wschodnią stanowią wzgórza po wschodnim brzegu Białki.
Czarny i Biały Dunajec i Białka rzeki, płynące w kierunku od południa na północ, zatem prostopadle do osi Tatr, tworzą trzy głębokie, na północ coraz więcéj rozszerzające się wyżłobienia, sięgające górnym końcem swoim wnętrza Tatr, skąd te rzeki wypływają. Potoki Rogoźnik, Ciche, Ratułowski, Międzyczerwienny, Skrzypne i Leśnica nazwane od wsi, przez które płyną, tworzą doliny drugiego rzędu, nie wypływając z samych Tatr, ale na Podhalu początek swój biorąc.
Jako średnie wyniesienie dolin Podhala nowotarskiego n. p. m. przyjąć można 1875 st. (Ludźmierz 1737, 1746, 1767 Z., Zakopane, dwór, 3020—3055 Z., kościeliska dolina, leśniczówka, 2930 Z.); zaś jako średnie wzniesienie Podhala w ogóle 2825 st. (Nowy Targ 1869, Palenica nad Kościeliskiem wsią 3780 st.).
Wzgórza Podhala im bliżéj Tatr, tém wyższe, składające się z piaskowca karpackiego, koło Szaflar, Zaskala i Rogoźnika z wapienia amonitowego, nie przypierają do Tatr, lecz podłużnemi dolinami od nich są oddzielone. Te doliny tworzą na Podhalu nowotarskiém od zachodu na wschód potok Podgórkówka, wzdłuż którego rozłożona wieś Kościelisko, Cicha w Zakopaném pod Gubałówką, od Poronina przez Mur ku Bukowinie Poroniec.
Klikuszowa, 68 mili od Nowego Targu, ma kościołek filijalny, który 1579 r. już istniał, w tym roku przynajmniéj ulano większy dzwon, 1787 (rok nade drzwiami zakrystyi) naprawiany[1].

Nad połączeniem się Białego z Czarnym Dunajcem leży Nowy Targ, miasteczko zupełnie wiejskiego wej-

  1. Szematyzm dyjecezalny tarnowski podaje rok 1153(?) jako erekcyjny.