Strona:Eugeniusz Janota - Przewodnik w wycieczkach na Babią Górę, do Tatr i Pienin.djvu/45

 Udawszy się przez Bystrą popod Nosal na wschód przychodzi się ku dolinie drugiego rzędu, zwanéj Olczyskiem, sięgającéj aż popod halę Królową. Lesiste grzbiety zamykające tę dolinę od wschodu i zachodu stanowią oraz przedział między nią a doliną Brystréj (Białego Dunajca) i stawów Gąsienicowych. W połowie doliny dwie piękne polany, Skupniowa pod Kopieńcem wierchem, powyżéj niéj Olczysko. Nazwę swą wzięła ta dolina wraz z potokiem od kilku zabudowań położonych powyżéj jego ujścia do Białego Dunajca, należących do Zakopanego a Olczą zwanych. Tuż przy wnijściu do téj doliny o ćwierć mili od kuźnic zakopiańskich poniżéj polany, zwanéj Jaszczurówką, wydobywa się na wysokości 2750 st. n. p. m. z wapienia liasowego obfite źródło, jedyna w Polsce dotąd odkryta cieplica. Powierzchnia źródła zajmuje 35 st. kwadr., głębokość największa wynosi 15 cali, ciepłota +21°C. Woda potoku powyżéj źródła +7°C. Według uczynionych w roku minionym (1859) badań prof. Dra Skobla i A. Alexandrowicza zawiera woda tego źródła w 1 funcie tylko 2,3 ziarna części stałych, składających się przeważnie z węglanu i chlorku sodu. Lud źródło to nazwał Jaszczurówką od żyjących około niego pod kamieniami salamander (Salamandra maculosa). Lud używa kąpieli w Jaszczurówce przeciw darciu i łamaniu w członkach i puchnieniu takowych. Jakkolwiek rzeczone źródło należy do tego samego rzędu, co Gostyń Iwoński (Gastein), i uwagę lekarzy na siebie zwróciło, a dla położenia swego na znacznéj wysokości obszerniejsze znalazłoby zastósowanie lecznicze, aniżeli wiele innych cieplic tego rodzaju, dotąd nietylko nie zanosi się na powstanie zakładu leczniczego przy Jaszczurówce, ale właściciele źródła i przyległego gruntu mieli się wręcz oświadczyć przeciw każdemu tego rodzaju przedsięwzięciu.
 Szóstą z kolei główną doliną w Tatrach polskich, licząc je od zachodu na wschód, jest dolina stawów Gąsienicowych, tak zwanych od rodziny górali zakopiańskich Gąsieniców. Boki téj doliny szerszéj od wszystkich poprzedzających stanowią od zachodu Kopy Królowe, Kopa Magóry, wierch nad Kasprową doliną (Uhrocie