Strona:Eugeniusz Janota - Przewodnik w wycieczkach na Babią Górę, do Tatr i Pienin.djvu/65

wojska zupełnie niepodobnego przystępu służył on za bezpieczne schronienie Bolesławowi Wstydliwemu i żonie jego Kunegundzie w czasie napadów tatarskich. R. 1286 schroniła się tu Kunegunda z dwiema siostrami swemi, Jolentą i Konstancyją, żoną Daniela księcia halickiego, i z 70 pannami z klasztoru sądeckiego. Również nie wiadomo, kiedy upadł ten zameczek. Z rozwalin widać, że nie był wielkim. Może go zniszczyli Hussyci, którzy około roku 1433 także zamek w Lubowni spustoszyli.
 Co do zwiedzenia Pienin najwygodniéj będzie, iść naprzód na Grabczychę, z niéj do zamczyska, stąd zejść potokiem Pieńskim ku Dunajcowi, a wrócić przez Pieninki (na wschód od Pieńskiego potoku) do Krościenka.
 Krościenko, mała mieścina, raczéj wieś, u stóp Pienin i nad Dunajcem. Kościoł istniał już 1644 r. niegdyś ruski. Na wschodnim brzegu Dunajca dwa źródła mineralne (ciepł. +10° C., przypływ wody na dobę z obu źródeł 1588 garncy), należące do szczaw sodowych, zawierające przeważnie węglan sody i chlorek sodu, w ilości miernéj węglan wapna i węglan magnezyi, tudzież maleńką ilość jodu i bromu według rozbioru A. Alexandrowicza z r. 1859.
 Milkę od Krościenka na wschód nad potokiem zwanym Ruską wodą, iż nastaje we wsiach jeszcze daléj na wschód położonych, a przez Rusinów zamieszkanych, nad ujściem do niego na północnym brzegu potoków Szczawnego i Zdziarskiego, leży ludna wieś Szczawnica niżnia i wyżnia z znamienitemi źródłami mineralnemi, należącemi do szczaw alkaliczno-sodowych, a zbliżającemi się najwięcéj do wód selterskich. Rozbioru chemicznego trzech źródeł (Józefiny, Szczepana i Magdaleny) dokonał T. Torosiewicz 1840 r., dwóch innych (Waleryi i Szymona) A. Alexandrowicz w roku 1857. Wody tutejsze już w 16 wieku były znane. Nad zakładem leczniczym wznosi się góra trachitowa Światkówka. Kościół pierwotnie obrządku greckiego, jak tego dowodzą nazwy rol Popówka i Żakówka, założony r. 1491. W gó-