Strona:F. A. Ossendowski - Kruszenie kamienia.djvu/122

sztabowych, słyszał ciągle telefoniczne rozmowy z główną kwaterą i z pozycjami Focha, spostrzegał rosnącą z godziny na godzinę trwogę.
 Parę razy uszu jego dochodziły urywane rozmowy oficerów.
 — Generał Foch jest dobrej myśli...
 — Dziewiąta armja jednak wciąż pozostaje na dawnych pozycjach?...
 — Z tych bagien bardzo trudno wybrnąć! Dla obrony nie trzeba dużych sił, lecz von Kluck dwoma korpusami i pruską gwardją najzupełniej zatarasował drogę!
 — Nie pomógł nawet bohaterski atak marokańskiej dywizji generała Humberta!
 — Okryła się ona nieśmiertelną sławą! Czy wiecie, panowie, że 3200 trupów niemieckich gwardzistów zaległo park w Mondement?!
 — Właściwie to bez ryzyka nie możemy teraz iść naprzód... Będziemy mieli odsłonięte prawe skrzydło... Zgubimy Focha i siebie...
 Pomimo niepokoju o losy bitwy, generał Franchet d’Espérey, jak prawdziwy Francuz, myślał zawsze logicznie i w każdej chwili był gotów do zaimprowizowania nowego planu bitwy, gdyby żądały tego okoliczności. Zatrzymawszy się przed Charleville, gdzie Niemcy stawiali szalony opór, generał szukał ukrytych powodów do zaciętej obrony. Chodził w zadumie po swojej kwaterze i co chwila na głos pytał:
 — Dlaczego?
 Kazał wreszcie wezwać do sztabu lotnika. Wszedł młody oficer — drobny, szczupły, o szeroko rozwartych, bystrych oczach.
 — Poruczniku! — odezwał się generał surowym głosem. — Zrobisz pan ścisły wywiad rejonu, poło-