uczelnia. Daje ona zaś tę wiedzę w sposób nader pierwotny. Profesor siada na podłodze na niewielkiem podniesieniu i wykłada swoją naukę z pamięci, cytuje wersety z Koranu, paragrafy prawa „czaria“ itd. Słuchacze wchłaniają słowa profesora, usiłując zapamiętać je, nieraz na głos powtarzają za nim cytaty, lecz nigdy nie posiłkują się książkami i manuskryptami, gnijącemi w bibljotece, nie robią też żadnych notatek. Wszystko osnute jest na dobrej pamięci i pracowitości studentów.
Do programu nauk wchodzą na pierwszym planie — teologja muzułmańska i tradycja, czyli „hadith“[1], prawo obyczajowe i koraniczne, wykładane też są: retoryka, deklamacja rytualna, gramatyka języka „el lougha“ — czyli języka Koranu; literatura religijna, poezja — Madih, metafizyka, logika, astrologja, magja imion Allaha i magja liczb, tajemnicza wiedza sporządzania talizmanów, nauka o wpływach duchów czystych i nieczystych na losy ludzi, magja gwiazd, zasady medycyny, historja sekt i bractw religijnych i żywoty świętych.
Opowiadając o naukach, wykładanych w Karuin, mój znajomy mimowoli przeszedł na tematy, interesujące go bezpośrednio. Dowiedziałem się, że uczeni medersa często powracają do politycznego sporu, istniejącego pomiędzy sunnitami a sziitami o potomków Mahomeda i należące do nich prawa do kalifatu, czyli religijno-moralnego panowania nad muzułmanami; pracują nad analizą niektórych części „hadith“, szukając w nich apokryfów, cytując dzieła słynnych lekarzy arabskich: Awenzoar’a, Aweroes’a, Awiccenny, Aboulkazis’a, Razi’ego i innych, mój znajomy opowiadał mi o znakomitych magach: Dżafarze i Hermesie el Monshelleth, w którym profesor Edmund Doutte widzi Hermesa Trismegista, i o Iflatunie czyli Platonie,
- ↑ Hadith jest to zbiór powiedzeń Proroka, wygłoszonych poza tekstem Koranu, opowiadania współczesnych o jego życiu i sądzie o zjawiskach życiowych.
