Strona:F. A. Ossendowski - Płomienna północ.djvu/187

ki, wyroby plecione z różnych materjałów — nieraz bardzo ładne, — rozrzucone są tu w tak wielkiej ilości, iż trudno nawet dojrzeć i ocenić ich wartość artystyczną. W tej dziedzinie przemysłu ludowego, a także w wytwarzaniu majolikowych i porcelanowych płytek dla wewnętrznej mozaiki domów i świątyń, emaljowanych zielonych i niebieskich dachówek, rzeźbionego gipsu, marmuru, onyksu, cedrowego drzewa i mahoniu — najlepsze zakłady posługują się robotnikami, którzy dziedzicznie przechowują przepisy i sposoby starej, wyrafinowanej sztuki andaluzyjskiej. Tacy robotnicy stanowią osobną korporację. Posiadają oni swój meczet i swoich świętych patronów, naturalnie, że na drugim brzegu rzeki, w tej części Fez el Bali, którą zbudowali i zaludnili Maurowie andaluzyjscy, przez dłuższy czas wrogo dla wychodźców z Kejruanu usposobieni. Do tej korporacji należą także niektórzy malarze, graficy, tkacze i introligatorzy. Wszystkie te prace są wyłącznie powtórzeniem dawnych, historycznych wzorów; podobno żaden z tych majstrów nigdy nie pozwoli sobie na samodzielną twórczość. Dzięki temu przechowują się dawne, najpiękniejsze wzory maurytańskie, co się zaś tyczy dekadencji lub postępu, — to spoczywają one w ręku majstrów, do korporacji nienależących.
 Francuscy badacze pp. Alfred Bel, Georges Mellier, Pierre Champion i inni studjowali bardzo skrzętnie sztukę stosowaną Maurów; jej wytworami przeładowane są „suk“ fezańskie. Wyroby majolikowe, polichromowe, słynne przed 150—200 laty nawet w Europie, obecnie znikły. Wyrabiane są teraz tylko jednobarwne-niebieskie lub zielone przedmioty. Jest to rodzaj przemysłu nader popularny w Afryce, gdyż wewnętrzne ozdobienie świątyń i prywatnych domów bez majolikowej mozaiki obejść się nie może.
 Wyżej wymienieni autorzy znaleźli w rysunkach wyrobów majolikowych motywy perskie, syryjskie, chińskie i pochodzące z czasów przed-greckich — z Cypru.