Strona:F. A. Ossendowski - Wśród czarnych.djvu/196

czynności czarownik wdziewa specjalne ubranie, nieraz maskę, uzbraja się w czarowne atrybuty swej magicznej potęgi — laskę, miotełkę, wachlarz etc.
 Podług wierzeń murzynów, czarownik może zmienić ludzkie kształty i stać się panterą, hieną, lwem, psem lub ptakiem, pomagać lub szkodzić ludziom; może przybierać formę niewidzialną, a wtedy spotyka się w dżungli lub na bagnistych brzegach rzek z fetyszami i otrzymuje od nich wtajemniczenie i objawienie. Słowo czarownika jest rozkazem i niejedna zbrodnia zostaje popełniona przez murzynów, spełniających wolę swoich magów.
 Niższemi stopniami wtajemniczenia czarowników są „nihion“, „keniedala“, „bara“, „woro“ i „workos“. Wszystkie te nazwy, brzmiące inaczej w różnych narzeczach murzyńskich, oznaczają tych czarowników, którzy zapomocą warstwy piasku i laski magicznej objaśniają „rzeczy ukryte“ w przeszłości, teraźniejszości i przyszłości.
 Za nimi w porządku degradacji idą „nenisso“ lub „nenso“, czyli fabrykanci fetyszów — bożków i amuletów.
 Obok, a nieraz nawet wyżej od czarowników, są postawione tajne stowarzyszenia mistyczne, noszące w różnych językach murzyńskich nazwy — dus, dokos, mamadiombo, simo, namo i uango. Takie czarne „loże masońskie“ można odnaleźć w każdym szczepie murzyńskim Afryki zachodniej.
 „Dus“ noszą różne zastraszające maski, płaszcze z naszytemi na nich pękami włosów lub konopi, kołpaki, zakończone śpiczastym kawałkiem pomalowanego na czerwono drzewa lub dzióbem ptasim.