Strona:F. Antoni Ossendowski - Gasnące ognie.djvu/232

182

GASNĄCE OGNIE

Staliśmy się raczej jakiemś całkiem odosobnionem stowarzyszeniem, związanem tradycją Zakonu Mojżeszowego, „Miszną“ albo komentarzami do niego, napisanemi przez rabi Jehudę-Hanasy i wreszcie Talmudem Jerozolimskim i Babilońskim. Nie mamy poco ukrywać, że Talmud ustanowił dwie etyki — jedną w stosunku do Żydów, drugą — do nie-Żydów. Była w tem wielka mądrość, potężna siła i niezliczone możliwości walki o nasz byt! Przecież do tej zasady zbliżyły się w najnowszych czasach i chrześcijańskie narody. Tak! Przypomnę panu prawo Delbrücka o podwójnem poddaństwie, no, i całą historję pierwszych okresów kolonizacji hiszpańskiej, portugalskiej i angielskiej. Ta podwójna etyka istnieje też i w Koranie... Otóż obawiam się, że ta nasza tradycyjna etyka stanie na przeszkodzie sjonizmowi, który posiada czyste ręce i czyste zamiary!
 Przypominając sobie to wszystko, patrzyłem z niepokojem na uprzejmych gospodarzy bankietu.
 Tyle wysiłku, energji, ofiar skład ogniska, prowadzą takie ciężkie i niezwykłe dla swej natury życie, dokonali już tak wiele, a tymczasem, czy będzie to wszystko trwałe, czy sjonizm potrafi ożywić zgrzybiałą duszę najstarszego narodu na ziemi nowemi, odradzającemi sokami i tak, jak udało mu się przekształcić zewnętrzny wygląd młodego pokolenia, wypalić niektóre stygmaty moralne, wyciśnięte przez długą niewolę?
 Elita inteligencji żydowskiej w Tel-Awiwie wie dobrze, że z propagandą sjonizmu nie idzie gładko. Oprócz sprzeciwów ideologicznych, na drodze stają odwieczne praktyczne pomysły żydowskiego społeczeństwa.
 Dyrektor Borys Szatz w Bezalel skarżył mi się, że Egzekutywa nie ma już pieniędzy na jego piękną szkołę, że ledwie może zaspokoić najżywotniejsze potrzeby rolników — tej ostoi całej sprawy. Pieniędzy napływa obecnie tak mało, że dotychczasowi osadnicy nie dostali zapomóg na budowę domów. Gospodarstwa ich są urządzone wzorowo, lecz domy, wzniesione prowizorycznie, w 90% są nader liche, nieraz wprost nędzne.
 Nie znaczy to, żeby ofiarność społeczeństwa żydowskiego się wyczerpała. Nie! Na cele dobroczynne wpływają