a mianowicie do Pelli za Jordanem, gdzie przełożonym obrano innego krewnego Jezusa Chrystusa — Szymona.
Podczas ostatecznego zburzenia Jerozolimy przez Hadriana w Azji i na wschodzie Afryki istniało już 13 samodzielnych gmin chrześcijańskich, kierowanych przez biskupów. Wśród nich spotykamy już coraz mniej Żydów-chrześcijan, których coraz częściej zastępowali nawróceni poganie.
Wspominam o tem wszystkiem dlatego, żeby łatwiej można było zrozumieć, w jaki sposób szczegóły życia i męki Chrystusowej, oraz pamiątki chrześcijańskiego kultu poza Ewangelistami mogły przechować się aż do dnia dzisiejszego. Pierwsi wierni z gminy Jerozolimskiej oraz drugiej, rezydującej w Pelli —, mogli przechować nie tylko tradycję, lecz i znaczną część pamiątek, związanych z genezą chrześcijaństwa.
Zwiedzając bazylikę i Jerozolimę dokładnie, pielgrzym spotyka wiele tych bezpośrednich relikwij po Chrystusie.
Wspominałem już o odłamku kamienia, zamykającego niegdyś wejście do Grobowca Józefa z Arymatei, gdzie złożone było ciało Zbawiciela. W kaplicy Anioła, czyli w przedsionku Grobu św. pozostała część tego kamienia.
W r. 350 św. Cyryl Jerozolimski opisywał całkowity, nienaruszony jeszcze kamień, pozostający na dawnem miejscu. Widocznie w takim stanie przechował się on aż do r. 570, poczem z nieznanych przyczyn podzielono go na większe i mniejsze kawałki. Jeden z nich pozostał przy Grobie Chrystusa, dwa drugie stanowiły stolnice ołtarzy bazyliki. Później, za czasów krzyżowych wojen, ołtarze te znikły, a części kamienia przeniesiono do Grobu św. i do kaplicy w domu Kaifasza na górze Sion, gdzie jeden z odłamków jego znajduje się obecnie.
W kaplicy Syryjczyków przewodnicy pokazują grobowce, w których znaleźli miejsce ostatniego spoczynku Józef z Arymatei i Nikodem; wchodząc do kaplicy św. Marji Magdaleny, pielgrzymi otrzymują wskazówki, że znajdują się oni w miejscu, gdzie po zmartwychwstaniu swojem Jezus zjawił się oczyszczonej z grzechów jawnogrzesznicy, która nie poznała Mistrza, myśląc, „iż był to ogrodnik“; w kościele Ob-
Strona:F. Antoni Ossendowski - Gasnące ognie.djvu/99
Ta strona została skorygowana.
73
SKARBNICA CHRZEŚCIJAŃSTWA