Strona:F. Antoni Ossendowski - Karpaty i Podkarpacie.djvu/109

Ta strona została skorygowana.

część znikła i — kto wie, czy nie wsiąkła znów w społeczeństwo bojkowsko-łemkowskie? Sanok powstał w zamierzchłej przeszłości; w każdym razie istniał już za panowania Kazimierza Wielkiego i stąd wyruszały nowe zastępy „zuchwałych oszajców“-osadników budować „przesieki“ i inne „brony“, potykać się z bandami „ludzi wolnych i swawolnych“, czyli po prostu — opryszków, których nieraz nasyłali na Polskę i Karpaty wonczas pozornie bezpańskie jeszcze, panowie węgierscy. Był przeto Sanok miastem grodowym, obronnym, chociaż słabo warownym — i posiadał zamek królewski, uświetniony przebywaniem tu Władysława Jagiełły, gdy w r. l4l7 w kościele franciszkańskim brał ślub z Elżbietą Pielecką; odwiedził go król jeszcze innym razem — gdy, przygotowując walną z Krzyżakami rozprawę, właśnie stad, jak też i z Podhala oglądał się na niepewnych Węgrów, gotowych z tyłu mierzyć nań znienacka. Zdaje się, w tym właśnie celu zwoływał król na naradę szlachtę podkarpacką i kniaziów — wójtów wsi, rządzących się według prawa wołoskiego. Po śmierci pierwszego Jagiellona władała Sanokiem wdowa jego Zofia i za jej to wstawiennictwem leżące na skrzyżowaniu głównych traktów handlowych miasto otrzymało kilka przywilejów targowych, stając się zamożnym i śród kupców głośnym, do czego też się przyczyniła „czerpana sól“, wydobywana w Tyrawie. Miasto było tak bogate, że dwa pożary w roku 1470 i 1680, chociaż zupełnie je zniszczyły, nie obniżyły jednak jego zamożności i rozgłosu śród kupców cudzoziemskich oraz biboszów, amatorów węgrzyna, małmazji, alikantu i słowackiej „okowity śliwkowej“.
Zygmunt August przypisał Sanok na rzecz wygnanej z Węgier Izabelli, wdowy po królu Janie Zapolyi, lecz niebawem, niewia-