Strona:F. Antoni Ossendowski - Karpaty i Podkarpacie.djvu/222

słynnej uczelni. Założono ją na tym samym miejscu, gdzie niegdyś ważne i brzemienne w następstwa sprawy przechodziły przez ręce Ossolińskich, Mniszchów i węgierskich Drughetów. W pobliżu Chyrowa znajduje się szereg bezcennych zabytków naszej przeszłości. W Felsztynie komuś grozi jeszcze zbudowana w XIV w. czworoboczna baszta obronna Herburtów z zamurowaną bramą wjazdową; tamtejszy gotycki kościół z w. XVI-go, posiada rzadką polichromię gotycko-renesansową; w zwornikach — herby Korczak, Nałęcz i Ogończyk. W Sąsiadowicach również pozostały ślady Herburtowe, gdyż o ich wielkiej pracy w tej ziemi świadczy warowny klasztor karmelitów. W Laszkach Murowanych w gruzy się rozsypuje smutna ruina renesansowego zamku z herbami Tarłów i Mniszchów; cień Maryny. córki woj. sandomierskiego, błąka się tu wszędzie, gdyż stąd z posłem cara-samozwańca wyruszyła na ślub do Krakowa.
 Szosa i kolej biegnąc na północ mijają wioski stojące w głębokich i często zalesionych jarach, przecinają pola uprawne, które okryły wszystkie wzgórza okoliczne. W tej miejscowości nad Wyrwą, która wpada do Wiaru, możni Herburtowie założyli niegdyś swoją stolicę Dobromił, gdzie powstała w r. 1560 drukarnia, słynna z wytłoczonych w niej utworów Kadłubka, Orzechowskiego i częścią kroniki Długosza, za co Zygmunt August nadał tej osadzie prawa miejskie. Bogate to było miasto, posiadające największe piwnice, do których przywożono na wychowanie wino „in Hungaria natum, in Polonia educatum“. Dokoła Dobromila wznoszą się stożkowate, urwiste wzgórza, a na jednym z nich tkwią ruiny zamku warownego Herburtów. Legenda głosiła, że każdy z tych panów po śmierci przeistaczał się w siwego orła, toteż szanowano orły w całej samborszczyźnie i w ziemi przemyskiej, lecz jeden z Herburtów, by pochwalić się celnością oka, z kuszy ustrzelił króla ptaków i wkrótce potem zmarła ostatnia męska latorośl znakomitego rodu. Herburtowie wygaśli w 1646-ym roku, po czym Dobromil wraz z warzelniami soli odziedziczyła rodzina Czuryłłów, po nich zaś Krasińscy. Dobromilski zamek Herburtów nieraz opierał się Kozakom, Węgrom i Szwedom. W okolicy miasta na wzgórzach rozmieścił się ponury klasztor bazylianów z ciemnymi krużgankami, portretami Herburtów, Czuryłłów i Krasińskich. Wśród okolicznych pagórków umieścił się cichy Radycz, który ma groźną przeszłość walk w r. 1914/15.
 Kolej w powiecie leskim mija Ustrzyki, gdzie Związek Strzelecki ma swoje szybowisko. Aeroklub lwowski i wojsko zorganizowały szybowiska w Bezmiechowej i Ustianowej na idealnych dla tego