wskazówki starożytnych autorów o dość bogatym świecie zwierzęcym i legendy tubylcze. Świadczą też o tem liczne wyschłe łożyska niegdyś istniejących rzek, po brzegach których musiały rosnąć lasy i mnożyć się zwierzęta.
Badania Sahary trwają stosunkowo od niedawna, jednak poczyniono już cały szereg bardzo ważnych odkryć, dowodzących łączności rzecznego systemu Sahary z takimż systemem Afryki Środkowej.
Przy pierwszym rzucie oka na mapę Sahary zjawia się myśl, iż wszystkie rzeki pustyni były niegdyś dopływami Nigeru, Nilu lub jeziora Czad. Jeszcze niedawno istniało przypuszczenie, że naprzykład rzeka Zusfana, przepływająca przez oazę Figuig, w południowym Marokku[1], stanowiła dopływ Nigeru.
Badania profesora E. Gautier dowiodły, że rzeka ta, płynąc na południe, ginie bez śladu w piaskach Wielkiego Ergu.
Jakie są dowody tej łączności znikłych obecnie rzek saharyjskich z tropikalną Afryką?
W okolicach Biskry i w oazach Ued Rir, a więc w basenie dawnej rzeki Igharghar znaleziono w źródłach podziemnych tropikalne ryby z gatunku Chromys.
Ryby te w niektórych miejscach Sahary były wyrzucane przez wodę, bijącą ze sztucznie założonych studni artezyjskich. Nie podlega żadnej wątpliwości, że pozostały one z dawnych czasów w podziemnych basenach, znajdujących się na Saharze. Istnieje także przypuszczenie, że te baseny także i za naszych czasów są połączone drogami podziemnemi z rzecznemi systemami środkowej Afryki.
„Scientific American“ (Sierpień 1925 roku, strona 110—111) umieścił artykuł p. Roberta L. Duffus, cytującego najnowsze badania tego zjawiska przez d-ra Jacques Pellegrin. Ten francuski uczony badał wyrzucone przez studnie artezyjskie ryby z okolic
- ↑ Patrz moją książkę: „Płomienna Północ.“
