czewskim pod Łomżą, wystawiono pomnik z figurą Chrystusa Frasobliwego. W r. 1794 kurpiowski pułk strzelców za bitwy z Prusakami nad Narwią zasłużył na pochwałę „Naczelnika w sukmanie“. W r. 1809 podczas napadu Austrjaków na Księstwo Warszawskie odznaczyły się nad Bugiem konne oddziały Kurpiów, dowodzonych przez pułk. Zawadzkiego i Szremera, a piesze — pod Zielińskim. W r. 1831 Kurpie ochoczo szli do wojska i brali udział w bitwie pod swoją Ostrołęką; podczas powstania styczniowego uformowali oddziały strzelców i kosynierów i bili się z przeważającemi siłami Moskali. Po smutnym roku 1863 w puszczy, jak długa jest i szeroka, powyrastały niewysokie, wrzosami okryte mogiły powstańców. Przy końcu wojny światowej Kurpie jęli się społem rozbrajania Niemców i wypchnęli rozpanoszone ich bandy za kordon, pamiętając o znęcaniu się Prusaków nad ludnością, o wyzysku, rekwizycjach i rabunkowem trzebieniu puszczy. Podczas wojny z bolszewikami, Kurpie jako ochotnicy stanęli znowu w szeregach obrońców ojczyzny i nieraz potykali się z przerywającemi się ku Prusom trzebionemi szwadronami czerwonej kawalerji Gaj-chana, zanim te ostatecznie dały nura do Prus Wschodnich.
Zająwszy w w. XIII-ym swoje puszcze, stali się Kurpie ludźmi książęcymi, a potem — królewskimi i nie zaznali ciężkiej ręki niezawsze „ludzkiej“ szlachty. Z tego to powodu znaleźli się Kurpie w lepszych znacznie warunkach społeczno-gospodarczych niż reszta
Strona:F. Antoni Ossendowski - Puszcze polskie.djvu/208
Ta strona została uwierzytelniona.
