Artykuł jest próbą analizy sposobów komunikowania się i funkcjonowania jednej z grup społecznych, która poprzez swoje unikalne cechy silnie kształtuje tożsamość jednostek poruszających się w jej obrębie. Celem pracy jest przyjrzenie się aktywności fanów skupionych wokół marki medialnej oraz ich roszczeń w relacjach z twórcami w kontekście władzy[1] symbolicznej nad produktem medialnym.
Każdy odbiorca mediów od czasu do czasu jest fanem[2], ponieważ „niektóre teksty literackie, filmowe, telewizyjne przykuwają naszą uwagę, wywołują chęć dyskusji, ponownego obejrzenia czy przeczytania”[3]. Jak określił Henry Jenkins, zapożyczoną od Michela de Certeau, metaforą, fani przypominają tekstowych kłusowników, którzy twórczo reinterpretują treści medialne i tworzą na jej podstawie własny wkład kulturalny[4]. Są oni także nierozerwalnie powiązani z produktami medialnymi, trudno o nich mówić nie korzystając z kontekstu kultury medialnej. Będąc elementem, a nawet aktywnym kreatorem, pozaekranowego życia[5] produktu medialnego, dostrzegają artyzm w obiektach swojego uwielbienia[6], często na przekór wszelkim kanonom tego, co tradycyjnie jest uważane za sztukę. Jednocześnie tworzą dużą grupą społeczną, ponieważ można ich zaliczyć do dziesięciu procent najaktywniejszych użytkowników mediów „z tendencją do zwiększania tej proporcji, w miarę jak upowszechnia się model uczestnictwa i zwiększa biegłość ludzi w używaniu narzędzi technologicznych”[7]. Jest to więc grupa, która zwiększa swoją liczebność i rozpowszechnia modele użytkowania mediów poza własny, wewnętrzny krąg, zmieniając tym samym współczesną kulturę i media.
Jednocześnie, jak wskazuje Henry Jenkins, nie istnieje wyraźna linia odgraniczająca fanów od pozostałych publiczności danego dobra medialnego[8] – przejście od „zwykłego”, pasywnego odbiorcy do aktywnego fana jest płynnym procesem. Po drodze wyróżnia się między innymi silne emocjonalne przywiązanie, przez niektórych określane nawet tak silnymi emocjami jak miłość – stąd określenia zamienne takie jak wielbiciel czy miłośnik. Proces stawania się fanem jest autentyczny, nieintencjonalny, niezaplanowany, a sama świadomość przychodzi w momencie, gdy już się nim jest[9].
- ↑ A. Lipińska, Fenomen współczesnych seriali. O społecznym oddziaływaniu seriali telewizyjnych, „Konteksty Kultury”, nr 13, z. 3, s. 302.
- ↑ M. Duffett, Understanding Fandom. An Introduction to the Study of Media Fan Culture, Bloomsbury Academic, New York–London 2013, s. 2.
- ↑ M. Lisowska-Magdziarz, Fandom dla początkujących…, s. 62.
- ↑ H. Jenkins, Textual Poachers: Television Fans and Participatory Culture, ed. 2, Routledge, New York–London 2013.
- ↑ M. Lisowska-Magdziarz, „Sherlock”. Gry z fandomem i wykorzystanie potencjału konwergencji, „Zeszyty Prasoznawcze” 2016, t. 59, nr 1(225), s. 197.
- ↑ H. Jenkins, Textual Poachers…, s. 17.
- ↑ M. Lisowska-Magdziarz, Fandom dla początkujących…, s. 63.
- ↑ H. Jenkins, Textual Poachers…, s. 54.
- ↑ M. Duffett, Understanding Fandom…, s. 154.
