Strona:Feliks Kon - Etapem na katorgę.pdf/97

Ta strona została skorygowana.

rewolucyjny rosyjski. I kto wie, czybyśmy się wówczas nie zgodzili na określenie Marksa, że ówcześni rewolucjoniści rosyjscy stanowią przednią straż rewolucji całego zachodu. Z zapałem broniliśmy swego stanowiska, i erudycji i oczytaniu starych przeciwstawialiśmy największy oręż w takich dyskusjach — młodą wiarę...
Któż z nas wątpił wówczas, że za kilka lat carat w gruzy rozlecieć się musi? Któż z nas nie był pewnym, że w setną rocznicę wzięcia Bastylji, twierdza rosyjskiego samowładztwa będzie już doszczętnie zburzoną?...
Niezatarte wrażenie pozostawiły w nas te widzenia... Niestety, na pewien czas uległy one przerwie. Jeden ze „starych“, brat słynnego anarchisty Piotra Kropotkina, książę Aleksander Kropotkin, zastrzelił się. Był to jeden z najwybitniejszych zesłańców. W kilkanaście lat później, wiele mi opowiadał o nim słynny założyciel minusińskiego muzeum, zmarły w 1904 r., Mikołaj Martjanow.

Kropotkin był uczonym przyrodnikiem, człowiekiem olbrzymiej erudycji i jednym z najczynniejszych pomocników Martjanowa. Jemu Minusińsk[1] zawdzięcza założenie bibljoteki i obserwatorjum

  1. Miasto powiatowe na południu gubernji Jenisiejskiej w Syberji.