Strona:Filozofija Lucyjusza Anneusza Seneki.pdf/6

Ta strona została przepisana.

utracił Seneka łaskę Nerona, wyznanie stoickie tego mędrca i jego stosunek do współczesnych mu stoików rzymskich. Dokładnie ujęte dopiski (jak np. 3, 10, 13, 14, 23, 31, 33, 41 i 55) uzupełniają w szczegółach ogólny obraz rozwoju filozofii rzymskiéj przed Seneką. Druga część obejmuje mianowicie skreślenie stanowiska Seneki wobec współczesnych mu systemów filozoficznych i jego przekonanie o zadaniu filozofii, treść filozofii Seneki podzielonéj na trzy części (tj. na część dyjalektyczną, fizyczną i etyczną) i jasne oznaczenie stosunku tych części między sobą w pismach Seneki. Nadto zasługuje na szczególniejszą pochwałę samodzielne scharakteryzowanie stylu Seneki i przekonywające wyłuszczenie powodów, które go do tego właśnie sposobu pisania nakłoniły, a zarazem wyjaśnienie, czyli raczéj pogodzenie pozornych sprzeczności, które się w dziełach tego filozofa znajdują (dopiski 24, 52, 211 i 226). W obu częściach celuje doktor K. szczerą polszczyzną i jasno a zwięźle roztacza swoje myśli, co dowodzi tego, że autor zawsze dąży do ściśle określonych pojęć. Jest to zatém tak pod względem osnowy, jako téż i formy znamienita ze wszech miar monografija, która najkorzystniéj każe wróżyć o gorliwości i zdolności jéj autora. Ażeby się chociaż odrobiną przyczynić do uzupełnienia téj cennéj monografii, pozwalam sobie niniejszém następujący uczynić dodatek co do nomen gentile albo téż gentilicium Seneki. Doktor K. przywodzi na str. 24 tylko formę Annaius, która wydała powszechnie późniéj używaną formę Annaeus; w téj formie zwątlał dyftong ai w monoftong ae. Ale Annaius a raczéj przedtém Annaios nie jest najstarszą formą tego miana własnego, lecz Annavios czyli Annavius, a po wytrąceniu samogłoski o lub u Annavis (Corpus inscriptionum latinar. vol. I ed. Th. Mommsen 1863 nr. 832.) To wytrącanie samogłoski o lub u przed końcową spółgłoską s napotyka się w całéj italszczyznie, a zatém nietylko w łacinie, ale zarazem w sabińszczyźnie i w etruszczyźnie (Clodis z Clodius, Octavis z Octavius, Sallustis z Sallustius itd.; więcéj przykładów tego rodzaju przywodzi Ritschl w De declinatione quadam latina reconditio re quaestio epigraphica 1861). W formie Annavios czyli późniéj Annavius zaniemiała w toku czasu spółgłoska v, a tak powstała forma Annaios lub Annaius; działo się to zwykle między dwiema samogłoskami, jak np. bovom boom boum, flovont fluont fluunt, fuvi fui, posuvi posui, suvos suos suus itd. Ten drobiazg naukowy uszedł uwagi doktora K.; jestem przekonany, że tenże byłby tym samym sposobem wyjaśnił nomen gentile Seneki, gdyby się był nad niém nieco dokładniéj zastanowił. Doktor K. dysponuje bowiem obfitym zasobem rzetelnéj wiedzy filologicznéj, któréj już przed niniejszą rozprawą dowiódł poprzednio w monografii O cenzurze Apijusza Klaudyjusza ślepego.