Strona:Franciszek Michejda - Polscy ewangelicy.pdf/18

Ta strona została przepisana.

trzeba szukać, a nie można odnaleść zasad prawdziwej wolności i postępu.
Lecz przypuśćmy, że liberalni nasi ewangelicy żywią szczére i nieobłudne przekonanie, że my ewangelicy-narodowcy jesteśmy stronnictwem klerykalnem, na czemże się takie mniemanie może zasadzać? Jedynie na dwu okolicznościach, które dla tego wypada bliżej omówić, a zwłaszcza?

  1. Na zupełnie mylnem pojęciu o tem, czem jest stronnictwo narodowe,
  2. na okoliczności, że ewangelicy-narodowcy w wspólnych sprawach narodowych, celem obrony bytu i rozwoju całego polskiego ludu, łączą się z narodowcami katolikami, a między nimi także z narodowem duchowieństwem katolickiem.
  1. Cóż jest stronnictwo narodowe? U nas w tym względzie panuje wielka niejasność pojęć. Poszło w modę stronnictwo narodowe utożsamiać z stronnictwem politycznem, mianowicie z stronnictwem katolicko-klerykalnem. Ale to jest z gruntu fałszywem. Stronnictwo narodowe jest to stronnictwo złożone z Polaków, z tych, którycheśmy w poprzednim artykule opisali i nazwali narodowymi Polakami. Polacy ci zaś mogą być i są katolikami i ewangelikami, klerykałami, konserwatystami, radykałami, demokratami i socyalno-demokratami, a w końcu ludźmi, co nie należą do żadnego politycznego stronnictwa, o politykę się nie troszczą, ale n. p. tylko o gospodarstwo, o swój zawód, o naukę, o kościół, o poezyą i t. p., ale są narodowcami t. j. ludźmi, miłującymi swój naród, pragnącymi, aby naród ten żył, rósł i rozwijał się, dobijającymi się o prawa swego języka i narodu.

Tak się rzecz przedstawia zasadniczo, a nie inaczej w rzeczywistości. Pierwszymi działaczami narodowymi na Szląsku byli prawie wyłącznie ewangelicy, którym się