Strona:Franciszek Stefczyk - O spółkach oszczędności i pożyczek.pdf/20

Ta strona została przepisana.

niczoną poręką, wszystkie inne z nieograniczoną poręką. Zamiast ograniczać porękę, ograniczają więc Spółki oszczędności i pożyczek swoje okręgi działalności a tem samem ograniczają niebezpieczeństwo dla nieograniczonej poręki członków w sposób najskuteczniejszy.

4. Udziały.

Do obowiązków każdego członka Spółki należy także wpłacić do kasy Spółki udział czyli pewną w statucie oznaczoną kwotę pieniędzy. Udział pozostaje własnością członka, ale nie może być wycofanym tak długo, jak długo członek należy do Spółki. Dochód od udziału nazywa się dywidendą; czy udział przynosi jaki dochód, to zależy od ogólnego zysku rocznego Spółki, wykazanego w zamknięciu rachunkowem i od uchwały Walnego zebrania Spółki. Udział nie przyniesie żadnego dochodu, jeżeli Spółka nie osiągnęła żadnego zysku czystego, ale nawet przy największym czystym zysku Spółki, nie może udział przynieść większego dochodu, aniżeli procent ustanowiony w Spółce dla wkładek oszczędności.
Raiffeisen uważał udziały za zbyteczne w Spółkach oszczędności i pożyczek a zgodził się na nie tylko dlatego, że ustawa wymagała, aby w Spółkach opartych na poręce miał każdy członek swój udział. To też udziały w najdawniejszych Spółkach Raiffeisenowskich były jak najmniejsze a nie wolno było mieć żadnemu członkowi więcej niż 1 udział. W późniejszych Spółkach Raiffeisenowskich przeważyło to zapatrywanie, że dla tem lepszego zabezpieczenia i wzmocnienia poręki członków potrzebne i pożądane są udziały, których wysokość z tego powodu została nieco podniesioną; nadto zwyczajnie dopuszcza się, aby członek mógł mieć także więcej, niż 1 udział.
Zawsze jednak udziały, chociaż już w ostatnich czasach są uznawane za ważny środek wzmocnienia budowy Spółek oszczędności i pożyczek a nie są uważane za zbyteczne, mają w nich mniejsze i nieco odmienne znaczenie, aniżeli w innych Spółkach i stowarzyszeniach udziałowych. W innych bowiem, zwłaszcza miejskich Spółkach i stowarzyszeniach spełniają udziały głównie dwojakie zadanie: z jednej strony mają członkom zapewnić korzystniejsze zużytkowanie drobnych kapitalików pieniężnych, z drugiej zaś strony stanowią podstawę dla zaufania do Spółki i jej pojedyńczych członków. Ludność bowiem miejska np. rzemieślnicza albo robotnicza, fabryczna i t. p. posiada zaoszczędzone mienie zwykle w postaci kapitałów pienięż-