Strona:Franciszek Stefczyk - O spółkach oszczędności i pożyczek.pdf/74

częcia swych czynności (1. stycznia 1909). Działalność jej w ciągu pięciu pierwszych lat jej istnienia tak się rozszerzyła, że zaszła potrzeba znacznego podwyższenia jej kapitału zakładowego. Dlatego Wydział krajowy postanowieniem z 18. listopada 1913 r. LW. 142651 uchwalił przedłożyć Sejmowi wniosek podwyższenia kapitału zakładowego Centralnej Kasy na 5 milionów koron.
 Centralna Kasa dla Spółek jest instytucyą krajową (publiczną), podobnie jak Bank krajowy, w odróżnieniu od prywatnych, związkowych Centralnych kas w innych krajach. Zwierzchnią władzą w naszej Centralnej Kasie jest Wydział krajowy, który mianuje wszystkich członków Dyrekcyi, głównego buchaltera i wszystkich członków Rady nadzorczej, wydaje instrukcye i regulaminy dla Centralnej Kasy, zatwierdza jej roczne zamknięcie rachunków i sprawozdanie o czynnościach i zamknięciach rachunkowych Centralnej Kasy przedkłada Sejmowi krajowemu. Bieżącą administracyę prowadzi podług obowiązujących przepisów Dyrekcya, złożona z trzech członków, z których każdy ma swego zastępcę. Bezpośredni nadzór nad czynnościami oraz całą działalnością instytucyi należy do Rady nadzorczej, złożonej z 9 członków, którzy są mianowani przeważnie z pomiędzy wybitnych pracowników w Spółkach patronackich. Rada nadzorcza ma także władzę zatwierdzania ważniejszych postanowień Dyrekcyi i wydawania opinij w sprawach Centralnej Kasy, należących do decyzyi Wydziału krajowego.
 Działalność Centralnej Kasy co do udzielania kredytu ograniczoną jest wyłącznie do Spółek, zostających pod Patronatem krajowym. W szczególności zaś zadaniem Centralnej Kasy jest udzielanie Spółkom patronackim dogodnego kredytu, pośredniczenie pomiędzy niemi w zużytkowaniu nadwyżek ich funduszów obrotowych i załatwianie innych kredytowych i bankowych interesów dla tych Spółek.
 Potrzebne do obrotu fundusze Centralnej Kasy tworzy się: a) z kapitału zakładowego Centralnej Kasy; b) z wkładek Spółek na rachunek bieżący i na książeczki, c) z lokacyj lub pożyczek otrzymywanych z funduszów państwowych, krajowych, powiatowych lub gminnych, albo od instytucyj kredytowych; d) z reeskontu weksli. Funduszów tych używać może Centralna Kasa na udzielanie Spółkom pożyczek skryptowych, wekslowych, na rachunek bieżący, na zastaw papierów wartościowych albo towarów rolniczych; oprócz tego może w stosunkach ze Spółkami pośredniczyć w zakupnie i sprzedaży papierów wartościowych, jako też w wymianie pieniędzy zagranicznych