rozwoju. — Później, (od drugiej polowy XVIII. wieku) koncentruje się ten trojaki kierunek w Niemczech, i staje u szczytu w osobie Mozarta, Włochy zaś i Francya przez ten kierunek identyczny owładnięte, łączą się z nim jednolicie. — Nowe rozejście się dążności muzykalnych tych narodów nastąpiło już w dziewiętnastym wieku, i to w ostatnich trzydziestoleciach.
Z Orlandem Lassem Niderlandy ustępują z widnokręgu muzycznego — a z kolei inne narody, mianowicie Włochy i Niemcy dalej uprawiają różne gałęzie muzyki. Nie wielu Niderlandzkich mistrzów posługiwało się nauką kontrapunktu z taką bystrością i namaszczeniem, jak Orlandus Lassus; ale z tych wszystkich, których pozostałości mamy przed sobą, mało który używał tej gałęzi wiedzy z takiem jak on umiarkowaniem. Antypodem Lassa, jednym z tych, którzy najwięcej rozkrzewili tę umiejętność, w którym jednostronność tego, do czego głównie dążono podówczas, najwybitniej przegląda, był Klaudiusz Goudimel, z Burgundyi ur. 1500, zamordowany
