Strona:G. Tissandier - Rozrywki Naukowe.djvu/197

Miedź i cyna.

 Czysta miedź jest charakterystycznej czerwonej barwy, która pozwala z łatwością odróżniać miedź od innych metali; rozpuszcza się bardzo łatwo w kwasie azotowym z silnym burzeniem i wydzielaniem obfitym kłębiącej się pary. Własność tę zużytkowują w sztychowaniu rycin. Płytkę miedzianą pokrywają werniksem, po wysuszeniu rylcem wyprowadzają zarysy figury; jeżeli na przygotowaną w taki sposób płytkę nalać kwasu azotowego, kwas działać będzie jedynie na miejsca, odsłonięte ostrzem stali. Po zdjęciu werniksu otrzymujemy rysunek grawerowany, z którego można mieć liczne odbitki.
 Z doświadczeń, jakie wykonać możemy z metalami zwyczajnemi, wspomnimy jeszcze o tych, do których można użyć soli cynowych.
 Cyna okazuje wielką skłonność do krystalizacji, własność tę łatwo uwidocznić w interesującym doświadczeniu. Na spód cylindra nalewamy stężonego roztworu chlorku cynowego, który otrzymujemy przez rozpuszczanie na gorąco cyny metalicznej w kwasie solnym; następnie opuszczamy do roztworu pałeczkę z cyny, jak wskazuje figura 155 z prawej strony. Po tym wszystkim lejemy wodę po pałeczce cynowej strumieniem powolnym, by uniknąć zmieszania się wody z chlorkiem cynowym. Pozostawiamy cylinder w spokoju, wkrótce ujrzymy świetne kryształy, odkładające się na pałeczce i naśladujące rozgałęzienie paproci.
 Krystalizacja zachodzi jedynie w obecności wody, a wyjaśnia się działaniem elektryczności, w szczegóły objaśnienia nie możemy się wdawać, gdyż przekroczylibyśmy zakreślone sobie szranki; krystalizacja znaną jest pod nazwą drzewa Jowisza. Wiadomo, że alchemicy ze swą cudaczną nomenklaturą łączyli wiarę w pewien tajemniczy związek między siedmioma znanemi wówczas metalami i siedmioma planetami; każdy metal był poświęcony jakiej planecie; cyna zwała się Jowiszem. Srebro nazywali księżycem, złoto — słońcem, ołów — Saturnem, żelazo — Marsem, żywe srebro (rtęć) Merkurym —, miedź — Wenerą.