Strona:Gaston Tissandier Męczennicy w imię nauki.djvu/130

 Osiadł w Genewie, założył tu wielką drukarnię i prasy swe poświęcił rozkrzewianiu zasad Reformacyi. Pod tytułem: »Les Censures des Théologiens de Paris« wydał książkę niepospolitej wartości, odsłaniającą w formie żywej i satyrycznej szczegóły walk religijnych w tej epoce.
 »Chcę — powiada ten drukarz — usprawiedliwić się z zarzutu porzucenia ojczyzny, ze szkodą dobra publicznego, z nieuznania wielkiej szczodrobliwości, jaką mię król obdarzał... Przedewszystkiem zmuszony jestem wyznać, co czuję w sercu, a mianowicie, że wszystkie, o ile sięgnąć mogę pamięcią, walki moje z Sorboną toczyć byłem zniewolony przez lat dwadzieścia; i nie mogę wyjść z podziwienia, jak taka licha, taka mała figura, jaką byłem, miała siłę je podtrzymywać... Jakiż był mój występek? Jakąż wyrządziłem krzywdę, że prześladowano mnie zawzięcie aż do skazywania na stos, którego wielkie płomienie rozdmuchiwano... prócz tej, że ośmieliłem się drukować Biblię w wielkim formacie, gdy tymczasem Nowy Testament w małym formacie został wydrukowany. Podniosły się wrzaski, aby mnie skazać na stos, gdyż drukowałem książki gorszące, a nazywano gorszącem to wszystko, co było oczyszczone z błędów, do których się przyzwyczajono«.
 Robert Estienne umarł w Genewie. Historyk de Thou, biograf jego życia, zaznacza usługi jakie oddał znakomity ten drukarz piśmiennictwu i naukom, mówi o sławie prac jego, której promienie odbiły się we Francyi i w całym świecie.
 »Praca, wyczerpująca ludzi — powiada syn jego Henryk — wyczerpana została przez Roberta Estienne’a«.
 Chociaż Robert Estienne wyswobodzony od ognia, skazany został tylko na wygnanie, współczesny mu jednak Dolet nie uniknął stosu.
 Stefan Dolet urodził się w Orleanie 3 sierpnia 1509 r. Po ukończeniu nauk w Paryżu udał się do Padwy i tu uzupełnił swe wykształcenie. Po upływie trzech lat Dolet przyjął obowiązki sekretarza przy ambasadorze weneckim, Janie de Langeac.