Strona:Gaston Tissandier Męczennicy w imię nauki.djvu/146

przyrody. Odznaczał się na tej drodze zapałem niepokonanym; we Florencyi odwiedził Galileusza, którego wymownie usprawiedliwiał w broszurze: »Apologia pro Galilaeo«; bronił śmiało systemu Kopernika, wypowiadał wszędzie głęboką nienawiść ku tyranii i marzył o wyswobodzeniu swego kraju z pod despotyzmu hiszpańskiego. Oskarżono go o poduszczanie do spisku, wskutek czego przeszedł tyle nieszczęść, że pióro historyka wzdryga się je opisywać.
 Do jego przestępstw politycznych dołączono oskarżenie dotyczące teologii i filozofii. W kajdanach spędził dwadzieścia siedm lat życia, przecierpiał najstraszliwsze katusze.
 Campanella przez trzydzieści pięć godzin wytrzymywał, bez jednej chwili przerwy, torturę tak okropną, że wszystkie żyły i arterye od tyłu ciała pozrywały się, a krwi, płynącej z ran, nie można było zatamować. A jednak zniósł on tę torturę tak mężnie, że nie wyrzekł jednego słowa niegodnego filozofa. Podaje to Erythraeus mu współczesny, zasługujący na najzupełniejszą wiarę.
 Campanella opisuje sam swe cierpienia w ten sposób:
 »Zamknięto mnie w pięćdziesiątem więzieniu i siedm razy poddano najsroższej torturze. Ostatnim razem tortura trwała czternaście godzin. Skrępowany silnie sznurami, które mi łamały kości, zawieszony z rękoma związanemi na grzbiecie, ponad ostrym kolcem drewnianym, który mi zniszczył szóstą część ciała, utraciwszy dziesięć funtów krwi, uzdrowiony cudem po sześciomiesięcznej chorobie, wrzucony zostałem do lochu. Piętnaście razy stawałem przed sądem. Za pierwszym razem gdy mnie zapytano: jak możesz wiedzieć to, czegoś się nigdy nie uczył, czy masz na rozkazy szatana? Odpowiedziałem: aby nauczyć się tego, co wiem, zużyłem więcej oleju, niż wy wypiliście wina. Innym znowu razem obwiniono mnie o autorstwo pamfletu, pod tytułem »Trzej odszczepieńcy«, drukowanego na lat trzydzieści przed mojem urodzeniem.
 »Oskarżono mnie jeszcze o podzielanie poglądów Demokryta — mnie, który pisałem dzieła przeciw Demokrytowi.