Strona:Gaston Tissandier Męczennicy w imię nauki.djvu/204

jednak energicznych usiłowań, nie mogła podołać zadaniu, na które spadły nowe przeszkody i nieszczęścia.
 Chcecie wiedzieć, jaki jest obecnie rozwój fabrykacyi gazu oświetlającego, wynalezionego przez Lebon’a? Dość powiedzieć, że Towarzystwo francuskie wydaje codzienne na użytek stolicy Francyi milion metrów sześciennych gazu, zatrudnia w swych zakładach 6.000 robotników, nielicząc 2.000 ajentów, zajmujących się dozorem nad przyrządami i oświetlaniem miasta.
 Przemysł przynosi ogółowi nie tylko produkty użyteczne, lecz żywi armię poświęcających mu się robotników. Rozwój pracy maszyn i narzędzi przemysłowych u ludów cywilizowanych daje rezultaty imponujące.
 Według urzędowych dokumentów statystycznych, siła maszyn parowych, działających obecnie we Francyi dochodzi 1, 500.000 koni parowych, reprezentujących 4, 500.000 koni pociągowych. Siła ta odpowiadać będzie pracy 31, 590.000 ludzi, to jest dziesięćkroć przeniesie ludność fabryczną Francyi, liczącą dziś w tym kraju 8, 400.000 osób, licząc w tem kobiety, dzieci i starców; w tej cyfrze jest pracowników czynnych 3, 200.000.
 Gdybyśmy wyrobili ręcznie wszystkie nitki bawełniane, wyprodukowane w ciągu roku w Anglii na warsztatach, zwanych automotorami (self-acting), to potrzebaby zająć tą pracą 91, 000.000 ludzi, to jest ludność kilku wielkich krajów. Robotnica zręczna wyrabia na minutę 80 oczek pończochy, automotor wyrobi ich w tymże czasie 480.000!
 Gdy rozpatrujemy się w tych cyfrach kolosalnych, przejmuje nas uczucie uwielbienia i wdzięczności dla tych zasłużonych pracowników, pominiętych w historyi, których geniuszowi i energii zawdzięczamy maszyny. Ludzie ci po większej części byli nieszczęśliwi, mniej lub więcej prześladowani, a co gorsza, nie uznawani.
 Potwierdza to historya słynnego golibrody z Prestonu, wynalazcy pierwszych przyrządów przędzalnych.
 Ryszard Arkwright, urodzony w hrabstwie Lancaster,