Strona:Gaston Tissandier Męczennicy w imię nauki.djvu/209

w fabryce wapna w Bresse. Potrzeba było żyć; dla pozyskania chleba powszedniego rzucał szczapy drzewa do pieców, wypalających wapno, a żona jego wyrabiała w Lyonie kapelusze słomkowe.
 Wynalazca przechodzi koleje życia jeszcze dramatyczniejsze, opłakańsze.
 Z rokiem 1793 występuje coraz groźniej wielka rewolucya, a z nią terroryzm. Zyrondyści skazani są na śmierć. Lyon, równie jak Caen i tyle innych miast, szemrze i burzy się. Jacquard naśladuje Lyon. Stronnik rewolucyi, lecz nieprzyjaciel terroryzmu, porzuca Górę, łączy się ze swymi braćmi i bierze udział jako prosty żołnierz, w tej bohaterskiej walce sześćdziesięciodniowej, jaką staczał Lyon z Konwencyą. Lyon zostaje pokonany. Gilotyna zajmuje plac Terreaux, wszyscy ci, którzy walczyli, ścigani są i skazywani na śmierć. Denuncyowany Jacquard zmuszony jest ukrywać się wraz ze swym siedmnastoletnim synem; następnie obaj znajdują ocalenie w ucieczce i wstępują do armii reńskiej. Jacquard bije się mężnie za Francyę i z boleścią serca widzi swego syna, syna jedynego, ranionego śmiertelnie kulą nieprzyjacielską; syn oddaje ducha w objęciach ojca.
 Nieszczęśliwy, zrozpaczony ojciec przechodzi ciężką chorobę w szpitalach; wraca do Lyonu, gdzie dowiaduje się, że dom jego, równie jak wiele innych, został spalony.
 Po wielu a wielu trudach znajduje żonę i odtąd już z nią się nie rozłącza.
 Przywrócony wreszcie zostaje światu pokój, a wraz z nim rozwija się przemysł jedwabny, do którego postępu nie mało przyczynia się Jacquard.
 Pomysł, powzięty przez tego wynalazcę, urzeczywistniony dopiero po długich poszukiwaniach, dążył do złagodzenia pracy robotnicy lub dziecka zajętego tkaniem jedwabiu. Posługiwał się organem mechanicznym, przedstawiającym klawiaturę sztyftów, przytwierdzonych do sznurów. Kombinacye, których użył, aby zbudować nowy warsztat, są niezaprzeczenie dowodem wielkich jego zdolności w mechanice. Systemem igiełek i ha-