Strona:Gaston Tissandier Męczennicy w imię nauki.djvu/257

rem ją macerował, roznosiło woń tak wstrętną, odrażającą, że wszyscy uczniowie z sali ustąpili, Bichat jednak pozostał, badając fakt, który poczytywał za wielce ważny w poszukiwaniu; notując swe spostrzeżenia, nie opuścił zepsutej, otaczającej go atmosfery. Schodząc ze schodów, zemdlał i padł bez zmysłów na ziemię, a w kilka dni potem już nie żył.
 »Bichat znalazł śmierć — pisał wówczas Corvisart — na polu bitwy, liczącem więcej jednę ofiarę; nikt w tak krótkim upływie czasu nie dokonał tylu, co on, rzeczy i z takiem powodzeniem«.
 Niebezpieczeństwa, na jakie narażają się adepci, rzeczy wiście poświęcający się swej sztuce, łączą się nierozerwanym węzłem z postępem wiedzy. Fizyologia i terapeutyka im zawdzięcza zasadnicze swe podstawy.
 Vésale, urodzony w Brukseli 31 grudnia 1541 roku, którego moglibyśmy nazwać twórcą anatomii, badał ciało ludzkie kosztem poświęceń, przed któremi cofnęliby się dziś najodważniejsi uczniowie Eskulapa. Za jego czasów prawa ulegały wpływowi przesądów religijnych, wzbraniających dysekcyi. Vésale, licząc dopiero ośmnaście lat życia, przejęty gorącym zapałem do nauki, nie cofał się przed żadną przeszkodą w pozyskaniu trupów, potrzebnych mu do studyów. W czasie ciemnej nocy szedł na cmentarz Innocents lub Montfaucon i wydzierał psom zdobycz już wpółzgniłą.
 Vésale został pierwszorzędnym lekarzem w tej epoce; przez długi czas pełnił obowiązki pierwszego chirurga w armii Karola V-go. Po złożeniu korony przez cesarza w 1555 r., pozostawał na dworze Filipa II-go w Hiszpanii i według opinii niektórych pisarzy skazany został na śmierć przez trybunał Inkwizycyi. Król zmienił ten wyrok na podróż pokutniczą do Ziemi Świętej. Dokładnych dokumentów w tej ciemnej sprawie nie posiadamy, wiadomo tylko, że Vésale udał się do Cypru i Jerozolimy. Gdy słynny ten chirurg wracał do Europy, okręt, na którym płynął, uległ rozbiciu na brzegach wyspy Zante, gdzie też skończył życie, złamany nędzą i chorobą.
 Wilhelm Harvey, urodzony w Folkstone, w Anglii, 1-go