Strona:H. Poincaré-Nauka i Hypoteza.djvu/190

łożona jest do tego bieguna; równa się ona sile magnetycznej, pomnożonej przez masę magnetyczną bieguna;
 b) Bardzo krótka igła magnetyczna dąży do nabrania kierunku siły magnetycznej, i para sił, zdążająca do nadania jej tego kierunku jest proporcyonalna do iloczynu siły magnetycznej, momentu magnetycznego igły i wstawy kąta odchylenia;
 c) Jeśli obwód C′ porusza się, praca działania elektrodynamicznego wywieranego przez C na C′ równa się przyrostowi »indukcyi magnetycznej«, przez ten obwód.

 2. Działanie prądu zamkniętego na część prądu. — Ampère, nie mogąc urzeczywistnić prądu otwartego w znaczeniu właściwym, posiadał jeden tylko sposób zbadania działania prądu zamkniętego na część prądu.
 Sposób ten polegał mianowicie na operowaniu z obwodem C′, złożonym z dwu części, jednej niezmiennej, drugiej ruchomej. Część ruchomą stanowił np. ruchomy drut αβ, którego końce α i β mogły ślizgać się wzdłuż nieruchomego drutu. Przy jednym z położeń drutu ruchomego, koniec α opierał się na punkcie A drutu nieruchomego, koniec β na punkcie B drutu nieruchomego. Prąd obiegał od α do β, to jest od A do B wzdłuż drutu ruchomego i następnie powracał od B do A po drucie nieruchomym. Prąd ten był tedy zamkniętym.
 Przy drugim położeniu koniec α ślizgającego się drutu dotykał innego punktu A′ drutu nieruchomego, a koniec β — innego punktu B′ drutu nieruchomego. Prąd obiegał natenczas od α do β to jest od A′ do B′ po drucie ruchomym, następnie powracał od B′ do B, dalej od B do A, wreszcie od A do A′, idąc zawsze po drucie nieruchomym. Prąd był więc i w tym razie zamkniętym.
 Jeśli obwód taki poddany jest działaniu zamkniętego prądu C, część ruchoma przesuwać się będzie, jak gdyby ulegała działaniu pewnej siły. Ampère zakłada, że siła pozorna, której zdaje się w ten sposób ulegać część ruchoma AB,