Strona:Helena Mniszek - Verte T.1.djvu/106

 Elza odczuła badawczy wzrok na sobie. Jakby pod dotknięciem igły magnetycznej, zbudziła się z zadumy i bystro spojrzała na Tomka. Patrzył na nią po swojemu... ale... to nie stąd atak. Rzuciła głową w drugą stronę do Uniewicza...
 — Aa... ten patrzy.
 Nie spuściła oczu pytających i zainterpelowała go zdziwionym szeptem:
 — Cóż to, rogi ogniste mam na głowie, jak Mojżesz?...
 — A jeśli tak, to jakie są pani przykazania?... — obosiecznie spytał pan Mel.
 Przytrzymała go teraz uważnym wzrokiem.
 — Nie jesteśmy chyba na górze Synai?... i... moje przykazania nie pochodzą od Jehowy.
 — Wiem... Chciałbym je właśnie poznać.
 — Nie zbuduje się pan niemi.
 — Jestem już tak — rozbudowany, że nic mi nie grozi nadto. Przykazania zaś pani nie są maczane w mdlącym ulepie cnoty, ale są prawdopodobnie — estetyczne. To nie buduje, lecz... ozdabia.
 — Czy nie przypuszcza pan, że są zarazem pesymistyczne? To zaś łamie...
 — Może, ale jedynie w zastosowaniu do wszelkich poziomów, choćby najczcigodniejszych. Sumarycznie biorąc tę kwestję, podciąga pani zapewne pod strychulec poziomu wiele rzeczy ważnych, nawet wyższych, lecz bez aureoli pięknej fantazji. Najgłębszą i zacną, ale realną prawdę zmieni pani zawsze na wizjonerską utopję, byle posiadała szerokie, silne skrzydła.
 — Czy pan wizjonerstwu zaprzecza stanowczo możność realizowania obrazów... niekiedy?
 — Zrealizowana wizja straciłaby może swój czar i całe piękno. Z chwilą zniknięcia utopji...
 — Nastąpiłoby szczęście z powodu zatrzymania dla siebie niedościgłej idei — podchwyciła prędko Elża.
 — Albo vice versa, groziłoby... rozczarowanie.
 — Nigdy! Osiągnięta utopja pozostanie zawsze doskonałą prawdą. To nie poziomy!
 — Wszystko jedno, ale już proza.
 — O, panie, i proza bywa piękną, gdy jest chrzestną córką fantazji. „Tylko z zamków na lodzie powstają na ziemi pałace” powiedział Mulford, — ja zaś dodam: i takie są najtrwalsze, najcudniejsze. Z tem chcę pozostać... chociaż...
 Zapał jej zgasł nagle, cień zaćmił roziskrzone oczy.
 — Już zwątpienie? — spytał pan Mel.
 — Nie zasadniczo, ale względem siebie, — odrzekła nerwowo.
 — Moje pałace pozostaną zawsze na lodzie.
 — Manja fatalistyczna. Mulford nie pozwala wątpić.
 — Może już dosyć tej dyskusji, ludzie się oglądają i dziwią — szorstko szepnął Tomasz Burba.