Strona:Henryk Bereza - Sztuka czytania.djvu/124

RZECZYWISTOŚĆ

 „Piękną chorobę“ (1961) poprzedził Jastrun kilkoma zdaniami wyjaśnienia, które jest jednocześnie ostrzeżeniem dla czytelników. „Nie chciałbym, aby narratora tej opowieści identyfikowano ze mną. Nie miałem zamiaru napisać autobiografii, z wielu względów uważałbym tego rodzaju zamiar za niemożliwy do wykonania.“ To wyjaśnienie czy ostrzeżenie jest ważne dla tych, którzy by nie przeczytali „Pięknej choroby“ albo przeczytawszy nie zrozumieli jej sensu. Naiwnością byłoby ze strzępów faktów i okoliczności życiowych, którymi posługuje się narrator Edward Ostrzeń w swojej opowieści, dedukować biografię faktograficzną samego Jastruna. Nie o fakty i okoliczności w znaczeniu zewnętrznym i społecznym chodzi w tej opowieści. Jest to opowieść w ścisłym sensie filozoficzna i jej materię stanowią treści wewnętrznej, duchowej biografii człowieka. Przy takim założeniu wszystkie sądy Edwarda Ostrzenia o człowieku i życiu można bez narażania się na zarzut prostactwa przypisać samemu Jastrunowi. Ostrzeń filozofuje na rachunek filozoficzny Jastruna, pomiędzy nimi nie istnieje żaden dystans intelektualny, tak jak nie istnieje żaden dystans pomiędzy Jean-Baptiste Clamence’m a Albertem Camusem. Opowieść Clamence’a to esej z zakresu filozofii moralnej w formie monologu-gawędy, opowieść Ostrzenia to esej z za-