Strona:Henryk Bereza - Sztuka czytania.djvu/198

czenie. Dla niego tak jak dla wszystkich najważniejszy jest ten drugi człowiek, bez którego nie sposób się obyć. Wszystko jednak zapowiada utratę tego drugiego człowieka. W opowiadaniu „Kocioł“ Krzysztof z zimną premedytacją zniszczy sam to, co musiałby bez własnego przyzwolenia utracić. On przyśpiesza nieuchronne, ponieważ wydaje mu się, że własna aktywność sprawi mu choćby złośliwą satysfakcję. Nie sprawia jednak, bo nie może sprawić. Z Niemożności nie ma wyjścia. Używam świadomie tego terminu, ponieważ Nowakowski wkroczył niespodziewanie w tę sferę spraw, w których tkwi ten pisarz, którzy z Niemożności uczynił całą filozofię. W „Silnej gorączce“ nadspodziewanie wiele jest odniesień do tego pisarza. Są to zresztą jedyne odniesienia literackie Nowakowskiego.
 Scharakteryzowałem jedynie z grubsza te treści podmiotowe, które zostały ujawnione w „Silnej gorączce“. Są to treści w literaturze rzadkie, a u pisarzy w wieku Nowakowskiego wręcz niespotykane. To, co Nowakowski mówi, nie jest przyjemne dla nikogo. Człowiek współczesny chlubi się swoim wyzwoleniem od wielu złudzeń, jedno złudzenie natomiast potęguje jak nigdy. Człowiek współczesny do tego stopnia zatracił poczucie swojej psychiczno-biologicznej jedności, że nic nie przychodzi mu równie łatwo jak złudzenie, że klęska biologicznego, a więc i duchowego rozpadu jego nie dotyczy. Nigdy świat nie był do tego stopnia zaludniony starcami, którzy absolutnie nie podejrzewają, że nimi są. Świat współczesny stworzył tysiące form, które pozwalają hołubić takie dobrotliwe złudzenie. Jeśli przyjąć, że takie złudzenie ułatwia życie, to Nowakowski jest pozbawiony takiego ułatwienia. Zemściło się na Nowakowskim to, że