„Sława i chwała“ (t. I — 1956, t. II — 1958, t. III — 1962) stanowi próbę podsumowania wielostronnych, intelektualnych, moralnych i estetycznych doświadczeń pisarza. Odkrywszy w nowszej twórczości podstawową prawdę, że realne konsekwencje postępowania ludzkiego są najbardziej pewnym kryterium wszelkich ocen moralnych, spojrzał Iwaszkiewicz z nowej perspektywy na całokształt swych dotychczasowych doświadczeń. Odnaleziona z takim trudem możliwość zgody na świat i życie z jego okrucieństwem („Młyn nad Lutnią“), żałosnym ubóstwem („Stara Cegielnia“), zabawną śmiesznością, którą dostrzegł Iwaszkiewicz po raz pierwszy w „Lecie w Nohant“ i eksponował coraz częściej w swojej twórczości, jak o tym świadczy „Stracona noc“, „Matka Joanna od Aniołów“, i zwłaszcza Dickensowskie „Opowieści zasłyszane“, pozwoliła pisarzowi na nowo i już zupełnie inaczej spojrzeć na młodzieńcze „ucieczki do Bagdadu“, w krainy dionizyjskich mitów i w złowrogie „miasta nieśmiertelnego Kościeja“. Umożliwiała spokojne rozważenie doświadczeń egzaltowanego narratora „Zenobii Palmury“, „Hilarego syna buchaltera“ i „Pejzaży sentymentalnych“. Ukazała pisarzowi rozwiązanie tragicznych węzłów sprzeczności, w których gubili się Abdon, kochankowie z Werony i niemniej skłóceni ze światem, choć nie tak jak tamci pozbawieni krwi i kości bohaterowie powieści „Księżyc
Strona:Henryk Bereza - Sztuka czytania.djvu/98
Ta strona została przepisana.
SŁAWA I CHWAŁA
I
