Strona:Henryk Sienkiewicz - Publicystyka tom IV.djvu/148

Ta strona została uwierzytelniona.

przyrodnicze. Opowiadania, wiersze, komedyjki, życiorysy, podróże, dopełnią strony beletrystycznej pisma.
Witamy sympatycznie zapowiedź, wyrażając nadzieję, że nowe wydawnictwo będzie pomocą dla wpływów rodzinnych i że razem z niemi pracować będzie nad wszczepieniem w dziecinne dusze tych wszystkich cnych zasad, któremi stoją społeczeństwa.

31.

Walery Przyborowski, autor kilku powieści i prac historycznych, pisze obecnie większe dzieło pt.: Historia włościan w Polsce. Młody autor patrzy na przeszłość z miłością, sądzimy więc, że jego książka rozproszy nieuzasadnione pojęcia o jakoby wyjątkowo rozpaczliwym stanie naszego włościanina w ubiegłych latach.
Pojęcia te rozszerzane przez niechętnych, niepojętym sposobem przedostają się czasem i do naszych pism.
Stan włościanina u nas, w stosunku do dzisiejszych pojęć, był bez kwestii niezadawalający, w porównaniu jednak do położenia chłopów z owych czasów w Niemczech, Węgrzech, nawet we Francji lub gdzie indziej nie tylko nie gorszy, ale wprost lepszy.
W Węgrzech szlachcic miał prawo miecza nad swymi poddanymi. W Niemczech drobni książątka w czasie wojny o niepodległość amerykańską sprzedawali Anglikom za gotówkę młodych parobków „ze zdrowemi zębami“. Pewien uczony Niemiec napisał o tem całą książkę. We Francji zabicie jelenia w le-