Strona:Henryk Sienkiewicz - Publicystyka tom V.djvu/283

389.

 Wojna chocimska. Poemat w 10 częściach. Przez Wacława Potockiego. Treścią wielkiego tego poematu, napisanego około r. 1671—2, jest zwycięstwo odniesione przez Chodkiewicza pod Chocimem w r. 1621 nad Turkami. Wojna ta była jednym z najważniejszych wypadków dziejów ówczesnych. Turcy pod wodzą sułtana Osmana, wszedłszy w liczbie 400,000 w granice dawnej Rzeczypospolitej, zamierzyli dokonać podboju reszty Słowiaństwa, lecz Polacy pod wodzą bohaterskiego Chodkiewicza, jakkolwiek w liczbie 65,000 tylko wojska, nie tylko odparli zwycięsko wszystkie zamachy sześćkroć liczniejszego nieprzyjaciela, ale działając zaczepnie zmusili go do odwrotu i do zawarcia pokoju. Wypadek ten głośnym stał się w całej Europie; pisano ody na cześć tego zwycięstwa, malowano obrazy i haftowano je na gobelinach. Szczególniej jednak radosnem echem odbiło się ono w całej Słowiańszczyźnie, i tej to radości przypisać należy jedno z największych dzieł poetycznych, na jakie zdobyła się literatura południowo-słowiańska. Jeśli jednak tak było poza granicami Rzeczypospolitej, łatwo zrozumieć, że w kraju nie brakło historyków i poetów, którzy zapragnęli uświęcić wielki tryumf narodowy. W ten sposób powstał pisany piórem godnem Cezara pamiętnik tejże wojny Jakóba Sobieskiego (ojca króla), zatytułowany: Commentariorum Chotinensis belli libri tres — i wielki utwór Potockiego, który, jak chcą niektórzy krytycy, jest tylko parafrazą wierszowaną pamiętnika.