wymownym dowodem.[1]. W sprawozdaniu regencji pilskiej z 28 maja 1938 czytamy: „Znowu wyraźnie się okazało[2], jak olbrzymim znaczeniem i wielkim poważaniem cieszy się w kołach swoich zwolenników prob. dr. Domański jako przywódca Zw. Polaków. Osoba jego personifikuje w ich oczach jedność z Kościołem Katolickim i wielką rolę, jaką odgrywa Kościół w walce narodowej“[3]. Siedzibę zakrzewską ks. Domańskiego zwali Niemcy zwyczajnie „twierdzą polskości“ („Hochburg des Polentums“).
Źródłem tych i wielu innych podobnych wypowiedzi była wieloletnia i wytężona działalność ks. Domańskiego, rozciągająca się nie tylko na Zw. Pol. w N., lecz także na Zw. Pol. Tow. Szkolnych czy Zw. Pol. Spółdz. Zarobkowych, których był patronem. Niezależnie od tego na mniejszym odcinku, tj. w Ziemi Złotowskiej, także objawiał wielką aktywność. Piastował tu m. in. godność prezesa Rady Nadzorczej banków polskich w Złotowie i Zakrzewie a ponadto „Rolnika“ w Złotowie, reprezentował wraz z kilku innymi Polakami społeczeństwo polskie w sejmiku powiatowym itd.
Wszelka akcja narodowa spotykała się z dużymi ułatwieniami we wsiach, należących do parafij, prowadzonych przez księży o takim nastawieniu. Parafij polskich było w pow. złotowskim cztery: Zakrzewo, Głubczyn, W. Buczek i Sławianowo. Obejmowały one 40 wsi[4]. Najliczniejsza z nich i największa to parafia Zakrzewska (17 wsi). Kościołowi parafialnemu w Zakrzewie podlegały 2 kościoły filialne w Pol.
- ↑ Np. F. W. Oertzen: „Polen an der Arbeit“, Fritz v. Rathenau: „Das ist Polen“, R. Schatton: „Die Finanzpolitik der polnischen Minderheit in Deutschland“ i i.
- ↑ Mowa tu o uroczystościach, związanych z XV‑leciem Zw. Pol. w N.
- ↑ Arch. w Pile.
- ↑ Co do liczb mieszkańców poszczególnych miejscowości kościelnych — por. tabelki na początku rozdz. II.
