Strona:Heraldyka (Kochanowski).djvu/104

– 98 –

hełmami stalowemi o zamkniętych przyłbicach, zwróconemi na prawo.
 Hełm, zwrócony na lewo, oznaczał pochodzenie nieprawe.
 W Anglii używali monarchowie hełmu złotego, zwróconego en face, ale zaopatrzonego w sześć prętów; książęta — hełmu srebrnego, obramowanego złotem, zwróconego naprawo, a zdobnego w pięć prętów; margrabiowie (marquis, earl), hrabiowie (count) i wice-hrabiowie (viscount), oraz baronowie takiegoż hełmu bez ozdób złotych; baronetowie (knight) — hełmu stalowego ze srebrem, zwróconego en face, całkiem otwartego i bez prętów; szlachta niższa (esquire) — hełmu stalowego, zwróconego naprawo, a zaopatrzonego w spuszczoną przyłbicę.
 W Niemczech nie powstały w tej mierze żadne przepisy sztuczne: hełm był tam zawsze na wzór praktyki rycerskiej całkiem dowolny, a w heraldyce krępowały go jedynie logiczne zasady stylowe. Kiedy bowiem herby, złożone z godła, tarczy i hełmu, stwo-